یوسف مقدسی - استادیار دانشگاه فرهنگیان گروه معارف
مائده محمدپور - کارشناسی الهیات
مائده قلیزاده - کارشناس الهیات
مهدیه علیپور آذر حاجی آباد - کارشناس الهیات
مهسا ابراهیم زاده - کارشناس الهیات

یکی از مهم ترین مباحث تصوف اسلامی، بحث ولایت است. عامل اصلی پرداختن به این مبحث معرفتی در عرفان اسلامی، ریشه در متون اسلامی به ویژه قرآن کریم دارد و همین امر موجبات تفاسیر متعددی را در دیدگاه مفسران فراهم آورده است. از جمله تفاسیری که موجب تحول معنا و مفهوم واژه ولایت و طرح آن در بحث های متنوع شده است، می توان به دیدگاه های حکیم هجویری و ترمذی اشاره کرد.هجویری از عرفانی که در قرن پنجم هجری به مسئله ولایت پرداخته است، در کتاب کشف المحجوب به گونه ای همه جانبه به موضوعاتی از ولایت می پردازد.حکیم ترمذی، صوفی ایرانی قرن پنجم نخستین کسی است است که در مسئله ولایت و به ویژه ختم ولایت سخن گفته است و پس از وی همه عارفان تحت تاثیر اندیشه هایش بوده اند.این مقاله به داده های کیفی و رجوع به منابع معتبر اسلامی و اصیل در صدد بررسی مشابهات و تفاوت های دیدگاه های دو حکیم، هجویریو ترمذی است. روش به کار گرفته شده، مطالعه کتابخانه ای و استفاده از مقالات مختلف به شیوه توصیفی و تحلیلی است. نتیجه تحقیق آن که اندیشه هجویری و ترمذی منشا قرآنی دارد ضمن اینکه با تجارب روحانی خود آنها عجین شده است.

ولایت، عرفان، ولی، ترمذی، هجویری