سعید مظلومیان - دانشیار گروه علوم تربیتی، دانشگاه پیام نور، ایران
سمیه خزایی - دانشجوی کارشناسی ارشد، گروه تحقیقات آموزشی، دانشگاه پیام نور، ایران

هدف پژوهش حاضر، بررسی تاثیر ابعاد جو روانی- اجتماعی کلاس بر احساس دلزدگی تحصیلی دانش آموزان دبیرستانی با نقش واسطه ای ابعاد خودکارآمدی تحصیلی بود. روش پژوهش توصیفی از نوع همبستگی بود. جامعه آماری شامل تمامی دانش آموزان دختر و پسر سال سوم دوره دوم متوسطه شهر برازجان در سال تحصیلی ۹۷- ۱۳۹۶ بود که با روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای تعداد ۳۲۸ نفر به عنوان نمونه انتخاب گردیدند و به پرسشنامه های پژوهش که شامل مقیاس دلزدگی تحصیلی پکران، گوئتز و پری (۲۰۰۵)، مقیاس جو روانی- اجتماعی کلاس میشو، کومئو و گوپیل (۱۹۸۵) و مقیاس خودکارآمدی تحصیلی موریس (۲۰۰۱) بود پاسخ دادند. برای تجزیه و تحلیل داده ها از روش تحلیل معادلات ساختاری استفاده شده است. یافته ها نشان داد که ابعاد مشارکت دانش آموزان در فعالیت های کلاسی، بکاربستن مقررات و پشتیبانی، مستقیما قادر به پیش بینی دلزدگی تحصیلی هستند. در بررسی اثرات غیرمستقیم نیز مشخص شد که ابعاد دلبستگی و پشتیبانی جو روانی اجتماعی کلاس با واسطه گری خودکارآمدی تحصیلی منجر به کاهش دلزدگی می شوند. از طرفی بعد دلبستگی با میانجی گری خودکارآمدی اجتماعی منجر به افزایش دلزدگی تحصیلی دانش آموزان می شود. بر اساس این نتایج می توان به معلمان توصیه کرد که با ایجاد یکی جو روانی اجتماعی مشارکتی، قاعده مند و حمایتی که تقویت کننده خودکارآمدی تحصیلی است در جهت کاهش دلزدگی نسبت به کلاس و یادگیری اقدام کنند.

دلزدگی تحصیلی, جو روانی- اجتماعی کلاس, خودکارآمدی تحصیلی, دانش آموزان