اعظم حصیرچی - کارشناس ارشد ادیان و عرفان
نوری سادات شاهنگیان - عضو هیئت علمی دانشگاه الزهرا (س)

بحث سیر و سلوک در آثار صوفیان مسلمان جایگاه ویژه ای را به خود اختصاص داده است . سلطان محمد گنابادی –سلطان علیشاه – (قرن ۱۴ ه ق ) نیز در آثار خویش و بطور خاص درکتاب بیان السعاده که به تفسیر آیات قرآن اختصاص دارد، به این مبحث پرداخته است. مقاله حاضر با هدف آشنایی با دیدگاه های او در این باره نگاشته شده است.  در این راستا  اهم آثار برجای مانده از وی به عنوان  اولین قطب سلسله نعمت اللهیه گنابادیه مورد بررسی و استناد قرار گرفته است .  مراحل سیر و سلوک روحانی ، احوالی که در هر مرحله بر سالک عارض می شود و لوازم سیر و سلوک از جمله پرسش هایی است که در این نوشتار پاسخ گفته شده است . ماحاصل این  پژوهش نشان می دهد که سلطان علیشاه  سیر و سلوک را در چهار مرحله ( اسفاراربعه ) ممکن دانسته است. ایشان هدایت راهبر طریق ، تقید سالک به شریعت ، فکر و ذکر را از لوازم سیرو سلوک بر شمرده است. از دیدگاه وی رسیدن به مقام ولایت  و توحید منتهای سلوک است.

سیرو سلوک- سلطان محمد گنابادی (سلطان علیشاه), بیان السعاده- ولایت