خدیجه دارابی - کارشناس ارشد مهندسی بهداشت محیط ، دانشگاه علوم پزشکی یاسوج
احمد یوسفی نسب - کارشناس ارشد مهندسی بهداشت محیط ، معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی یاسوج
ساسان دارابی - کارشناس ارشد آموزش بهداشت ، معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی یاسوج
میثم حسینی - دانشجوی ارشد مهندسی بهداشت محیط –مدیریت پسماند دانشگاه علوم پزشکی یزد
فرزانه کرمی نژآد - کارشناس مهندسی بهداشت محیط ، دانشگاه علوم پزشکی یاسوج

مقدمه: حقوق شهروندی در آن مفهوم که بر ابتدایی ترین و اساسی ترین حقوق تمام افراد بشر دلالت دارد؛ به هیچ وجه، محدوده ای به نام شهر و روستا ندارد و نامگذاری آن به این عنوان ناشی از مسامحه و ترجمه از واژه انگلیسی Right Citizenship) ))می باشد. ازآغاز زندگی بشر تاکنون تولید و مواد زائد پسماند در بخشهای مختلف خانگی، درمانی، کشاورزی، و بهداشتی و صنعت جزء جدایی ناپذیر زندگی او بوده و تولید انواع این مواد در شکلهای مختلف محیط معضلات زیستی عدیده ای را در پی داشته است . بنابراین هدف کلی این پژوهش بررسی حقوق شهروندی درمدیریت پسماند رها شده در محیط ( ماسک و دستکش ) در پاندمی کووید۱۹می باشد.روش پژوهش :این مقاله بر اساس مطالعه اسناد و مدارک با روش تحلیلی - توصیفی در فضای کتابخانه و اطلاعات مورد نیاز از منابعی همچون مقالات سایر کشورها اقتباس شده ، همچنین تلاش شده است با نگاهی تحلیلی به موضوع پرداخته شود.یافته های پژوهش: نتایج نشان داد که چالش های زیر وجود دارد.-۱ پیچیدگی و هزینه بر بودن تفکیک پسماندها پس از گردآوری و عدم استقبال افراد از تفکیک در مبدا.-۲ کمبود داده و اطلاعات در خصوص نوع، میزان و الگوی رفتاری تولید پسماند در سطح منطقه ای، شهری و ملی.-۳ افزایش مصرف گرایی و دور ریختن وسایلی که همچنان قابل استفاده هستند.-۴ دور ریختن حجم بسیار زیاد پسماندهای غذایی قابل استفاده.-۵ پیچیدگی و زمان بر بودن دفع اصولی پسماند خانگی.-۶ بهینه نبودن روش های جمع آوری پسماند فعلی.نتیجه گیری: بررسی چالشهای پسماند خانگی می تواند در برنامه ریزی ها و سیاست گذاری های کلان برای ارتقاء فعالیتهای مدیریتی کشور کمک موثر و شایانی به همراه داشته باشد.رعایت نکات و اصول بهداشتی مانند استفاده از ماسک و دستکش در این روزها یکی از مهمترین کارهایی است که بایدانجام داده شود به گونه ای که اگر به شیوه نادرست دفع شوند در چنین شرایطی می تواند بر انتشار و ماندگاری این ویروس دامن زده و افراد زیادی را درگیر کند.

حقوق شهروندی ، پسماند رهاشده در محیط ( ماسک ودستکش ) ، کووید۱۹