منیره رضایی - دانشجوی کارشناسی ارشد، دانشگاه مهرالبرز تهران
حسین بهره ساز - مدرس گروه معماری، واحد ساوه ، دانشگاه آزاد اسلامی
مریم اسفندیاری - دکتری معماری، دانشگاه آیندهون هلند

این پژوهش با تاکید بر آنچه به عنوان آموزه های اخلاقی و دینی در اسلام آمده است، به تشریح و تحلیل کالبدی مسکن میپردازد. بعبارت دیگر مبانی نظری معمار مسلمان را که برای طرح و ساخت فضای زندگی انسان توصیه و بکار گرفته شده است، مورد بررسی قرار خواهد داد. بطوریکه نیازهای اولیه و متعالی انسان در این فضا به عنوان مامن و محل قرار و آسایش دارای اهمیت و اولویت است. خانه در اسلام برای خانواده یک قرارگاه رفتاری مطلوب است که بستری است برای سعادت آدمی پس معمار و کاربر در ایجاد و تعریف این کیفیت نقش بسزایی دارد. مهمترین منبع این آموزه ها آیات و روایات موجود در اسلام به عنوان آخرین دین الهی است و شناخت و تحلیل این آموزه ها میتواند سرمایه ای معنوی و مادی برای انسان معاصر باشد. کشف رابطه ی میان آموزه های دینی اسلام در ارتباط با شان فضای زندگی و خانه ی اسلامی در خانه لذیذی ، خانه احسان، خانه آل یس درکاشان ، بازخوانی هویت دینی در خانه ی ایرانی، تقویت عزت نفس و پاسخ به نیازهای انسانی به واسطه ی فضای زندگی در نمونه های مورد مطالعه می باشد. بعبارت دیگر تقویت هویت دینی- فرهنگ زیستی با ارتقای مطلوبیت و پاسخگویی فضای خانه به عنوان هسته اولیه زیست فرهنگی انسان در این مطالعه مورد نظر است. از دیگر سو این مقاله با بازخوانی آموزه های اسلامی در تبیین کالبدی نمونه هایی ازخانه مسلمانان در کاشان با روش تحلیل محتوایی از داده های کتابخانه ای که شامل مستندات تصویری و نقشه های موجود است، در نظر دارد به ارائه ی پیشنهاداتی نظری، در این امر نقشی معمارانه ایفا نماید

مسکن, معماری اسلامی, اموزه های دینی, خانه مسلمان کاشان