مهدی نصیری محلاتی - گروه اگروتکنولوژی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد، ایران.
علیرضا کوچکی - گروه اگروتکنولوژی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد، ایران
آرش قلعه گلاب بهبهانی - گروه اگروتکنولوژی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد، ایران
جواد شباهنگ - گروه اگروتکنولوژی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد، ایران

امروزه ویژگیهایی نظیر سطوح بالای تنوع زیستی کشاورزی،کارایی بالای چرخه مواد غذایی و همچنین کارکردهای متنوع بوم شناختی و اقتصادی- اجتماعی، باغچهها را به الگویی مناسب برای دستیابی به مدلی پایدار در تولید محصولات کشاورزی تبدیل کرده است. با توجه به اینکه تاکنون مطالعات کمتری در رابطه با این ویژگیها در باغچههای مناطق خشک و نیمه خشک انجام شده است، هدف از انجام این مطالعه، بررسی ساختار تنوع زیستیکشاورزی با تاکید بر تنوع کارکردی و شناخت عوامل موثر بر آن ها در باغچههای استان خراسان رضوی (شهرستانهای مشهد، قوچان و نیشابور) بود که دادهها و اطلاعات مورد نیاز آن از طریق مطالعات میدانی و تکمیل پرسش نامه در سال ۱۳۹۱ استخراج گردید. نتایج نشان داد که شهرستان نیشابور با داشتن شاخص تنوع زیستی شانون ۸۸/۱ بالاترین سطح تنوع گونهای را دارا بود، این در حالی است که بالاترین میزان تنوع کارکردی در باغچههای شهرستان قوچان مشاهده شد. همچنین نتایج نشان داد که بیش از ۷۹ درصد از تغییرات شاخص تنوع شانون ناشی از تغییر شاخص غنای گونهای میباشد، این در حالی است که نتایج حاصل از برازش مدل خطی چندگانه با استفاده از رگرسیون گامبهگام نشان داد که تغییرات صفات مختلفی همچون شاخص غنای گونهای، مساحت منزل و جمعیت خانوار، ۸۴ درصد از تغییرات شاخص تنوع کارکردی شانون را موجب میشوند. باغچههای شهرستانهای مشهد، قوچان و نیشابور به طور میانگین با ۱/۸ تن ترسیب کربن در هکتار نقش مهمی در تعدیل شرایط حاصل از افزایش غلظت گاز دیاکسیدکربن بر عهده داشتند و مشخص شد که با فاصله گرفتن از مسیرهای آسفالته میزان ترسیب کربن (کیلوگرم در مترمربع) توسط گونههای درختی در باغچهها کاهش مییابد.

ترسیب کربن, توسعه پایدار, حفاظت, شاخص تنوع سیمپسون, شاخص تنوع شانون