حامد ابراهیمی فرد - گروه ژئوشیمی، دانشکده علوم زمین، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران
بهزاد مهرابی - گروه ژئوشیمی، دانشکده علوم زمین، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران
مجید قاسمی سیانی - گروه ژئوشیمی، دانشکده علوم زمین، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران

کانسار اسکارن آهن خسروآباد، در بخشی از زون فلززایی آهن باختر کشور (سری سنقر) و در شمال باختری پهنه سنندج – سیرجان واقع شده است. واحدهای زمین­شناسی منطقه خسروآباد شامل متاآندزیت­بازالتی، آهک­های اسلیتی و متبلور (مرمر) ژوراسیک میانی تا پسین و توده­های نفوذی کوارتزمونزونیتی و سینیتی ائوسن بالایی است. عملکرد نیروهای تکتونیکی باعث ایجاد شکستگی در واحد متاآندزیت ­بازالتی شده و شرایط مناسبی را برای گسترش دگرسانی و کانه­زایی فراهم کرده است. اعمال تنش­های تکتونیکی در واحد متاآندزیت ­بازالتی اسکارنی­شده، اسلیت آهکی و توده­های نفوذی، ساختارهایی مانند ساب­گرین­شدگی و تبلور مجدد بلورهای کوارتز و آلکالی ­فلدسپار، بافت کاتاکلاستیکی و میلونیتی، جهت­یافتگی موازی در اسلیت­های آهکی، تشکیل ساختار میکاماهی در بلورهای مگنتیت، حاشیه مضرس و پدیده ان–اشلون و کینک­باند در بلورهای پلاژیوکلاز را ایجاد کرده است. کوارتز بی­شکل و با خاموشی­موجی، بیانگر رخداد تنش در آنهاست. با توجه به موقعیت زمین­شناسی و ساختاری و نیز براساس مطالعات پتروفابریکی، دو تیپ کانه­زایی شکنا و شکل­پذیر در کانسار آهن خسروآباد قابل شناسایی است. بیشترین تمرکز کانه­زایی مگنتیت در پهنه برشی شکنا شامل ریزشکستگی ها، رگه­ها و رگچه­های موجود در واحد متاآندزیت­بازالتی اسکارنی­شده است. این رگچه­ها به صورت موازی و متقاطع با برگوارگی میلونیتی دیده می­شوند. کانه­زایی تیپ شکل­پذیر به صورت پروتومیلونیت و اولترامیلونیت با ژئومتری عدسی­شکل و همروند با برگوارگی غالب منطقه گسترش دارد. نتایج این بررسی نشان داد که تنش­های تکتونیکی در کانسار اسکارن آهن خسروآباد در تغییرات عیاری و گسترش کانه­زایی نقش کلیدی داشته است.

پهنه سنندج- سیرجان, تنش تکتونیکی, خسروآباد, سری سنقر, کانه زایی