سید امان الله حسنی - استاد نمایندگی جامعه المصطفی العالمیه (ص) در استان مرکزی واحد آشتیان
سید علی حسینی - دبیر آموزش گروه علمی قرآن و حدیث نمایندگی جامعه المصطفی العالمیه (ص) در استان مرکزی واحد آشتیان

تجربه گرایی یکی از مبانی علم مدرن است. بر اساس دیدگاه تجربه گرایان، تمام مسائل فردی و اجتماعی بشری، با تکیه بر تجربه و آزمون قابل دستیابی است و چیزی که از طریق آزمایش و تجربه به دست نیاید، از حقیقت برخوردار نیست. این دیدگاه علیرغم اینکه طرفداران زیادی داشته و پیشرفت های زیادی کرده است،  اما دیده می شود که با توسعه علوم گوناگون، دچار کاستی ها و بحران هایی بی شماری است که محصول خطاهای تجربه و آزمون بوده است. مراجعه به آیات قرآن کریم، نشان می دهد که تجربه به عنوان یکی از راه های کشف حقیقت و دستیابی به معرفت، نسبت به امور و مسائلی اعتبار دارد که قابلیت تجربه و آزمایش را داشته باشد. اما بسیاری از مسائل در جهان هستی وجود دارند که به عنوان ماورای طبیعت شناخته می شوند و دست تجربه و آزمون نسبت به آن ها کوتاه است. از همین جهت است که در آیات بسیاری تفکر تجربه گرایی را موردنقد قرار داده است. در این تحقیق ضمن بیان جایگاه تجربه در علم مدرن و قرآن کریم، به برخی از نقدهای که بر اساس آیات قرآن کریم نسبت به تجربه گرایی وارد می شود، اشاره شده و مستندات آن از قرآن کریم بیان گردیده است. این نقدها نسبت به پیامدهایی تجربه گرایی مانند انحصار شناخت در تجربه، حس گرایی، ماده گرایی، شکاکیت، دنیاگرایی، جزئی نگری و... است که همگی بر اساس آیات قرآن کریم، مردود دانسته شده است.

علم مدرن, تجربه گرایی, نقد تجربه گرایی, تجربه گرایی در قرآن