سید مرتضی حسینی - عضو هیئت علمی. مرکز تحقیقات ذخایر آبزیان آبهای داخلی-گرگان

حمل و نقل ماهی در صنعت آبزی پروری یکی از عوامل بروز استرس بوده و اجتناب ناپذیر است. به همین دلیل، ارائه روشهای کاهش استرس حمل و نقل می تواند به بهبود سلامت ماهی ها کمک نماید. هدف از این مطالعه بررسی اثر افزودن تیمول به آب بر شاخصهای بیوشیمیایی خون ماهی کپور معمولی در خلال حمل و نقل بود. به این منظور، ۱۸۰ قطعه ماهی کپور در کیسه های پلاستیکی حاوی صفر (شاهد)، ۵ و ۱۰ میلی گرم در لیتر تیمول (سه کیسه پلاستیکی برای هر غلظت) به مدت ۳ ساعت حمل و نقل شدند. کیسه های پلاستیکی با ۴ لیتر آب و ۸ لیتر اکسیژن خالص پر شدند. نمونه خون بلافاصله بعد از حمل و ۲۴ ساعت بعد از بهوش آمدن از همه تیمارها گرفته شد. نتایج نشان داد که حمل و نقل و غلظت تیمول ماهی اثری بر فعالیت آلانین آمینوترنسفراز، آلکالین فسفاتاز، غلظت پروتئین کل، گلبولین، آلبومین، و تیروکسین پلاسمای خون ماهی ندارند (P>۰.۰۵). از طرفی، پس از حمل و نقل، فعالیت آسپارتات آمینوترنسفراز و لاکتات دهیدروژناز خون افزایش و تری یدوتیرونین خون کاهش یافت (P<۰.۰۵). تیمول به خصوص در غلظت ۵ میلی گرم در لیتر، باعث کاهش اثر حمل و نقل بر فعالیت آسپارتات آمینوترنسفراز، لاکتات دهیدروژناز و تری یدوتیرونین خون شد. این نتایج نشان می دهند که تیمول باعث کاهش استرس و متابولیسم ماهی کپور در خلال حمل و نقل می شود. لذا، غلظت ۵ میلی گرم در لیتر تیمول جهت حمل و نقل کوتاه مدت ماهی کپور توصیه می گردد.

استرس, خون, بیهوشی, آنزیمهای کبدی, تیروئید