فرهاد اصغری - دانشگاه
عباس حسنی
بهمن حسینی
جواد فرخی

ریحان (Ocimum basilicum) گیاهی علفی، یکساله و متعلق به خانواده نعناعیان است. از ریحان به عنوان گیاه دارویی، ادویه ای و همچنین به عنوان سبزی تازه استفاده می شود. یکی از بخش های مهم بیوتکنولوژی، کشت بافت می باشد که کاربردهای زیادی در زمینه گیاهان داروئی، نظیر باززایی و تکثیر گیاهان در شرایط آزمایشگاهی و تولید داروهای گیاهی با کیفیت بالا دارد. مطالعه حاضر به منظور بررسی اثر نوع ژنوتیپ (۴ ژنوتیپ مختلف شامل ارومیه، اردبیل، همدان و مجارستانی) و محیط کشت (محیط MS تکمیل شده با بنزیل آدنین در چهار سطح صفر، ۵/۲، ۵ و ۵/۷ میلی گرم در لیتر) بر باززایی مستقیم شاخساره و مشخص نمودن بهترین نوع ژنوتیپ و تیمار هورمونی برای به دست آوردن بیشترین بازده در تولید گیاهچه های درون شیشه ای گیاه ریحان، در آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی و در محیط کشت پایه MS انجام گردید. نتایج این آزمایش نشان داد که بین ژنوتیپ ها اختلاف معنی داری از لحاظ باززایی وجود دارد. حداکثر باززایی از نظر درصد و تعداد باززایی در ریزنمونه، در غلظت ۵/۲ میلی گرم در لیتر بنزیل آدنین و در ژنوتیپ مجارستانی مشاهده گردید. همچنین با افزایش غلظت بنزیل آدنین ریشه زایی کاهش و درصد شیشه ای شدن نمونه ها افزایش یافت.

ریحان, بنزیل آدنین, باززایی, شیشه ای شدن, درصد ریشه زایی