سعید رادمنش - کارشناس ارشد، گروه مهندسی عمران، موسسه غیرانتفاعی تابناک، لامرد، ایران
امیرحسین بازایی - گروه مهندسی عمران، دانشگاه آزاد اسلامی واحد فیروزآباد (مرکز میمند)، فارس، ایران
روزبه آقامجیدی - استادیار، دانشکده مهندسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد سپیدان، فارس، ایران

سرریز ها به طور کلی برای تخلیه آب مازاد یا سیلاب که حجم مخزن قادر به ذخیره آن نباشد تعبیه می گردد. در سدهای انحرافی نیز از سرریز جهت بای پس یا انحراف جریان مازاد بر ظرفیت سیستم استفاده می شود. تخریب بسیاری از سدها به دلیل طراحی نادرست یا کافی نبودن ظرفیت سرریز به وقوع می پیوندند. طراحی صحیح سرریز در سدهای خاکی سنگریزه ای نسبت به سدهای بتنی از اهمیت بیشتری برخوردار هستند. زیرا احتمال تخریب سدهای خاکی و سنگریزه ای در اثر عبور آب، نسبت به سدهای بتنی به مراتب بیشتر است. در مطالعه حاضر به بررسی و مروری جامع بر روی انواع سرریزهای کاربردی بر اساس پارامترهای موثر دینامیکی و سینماتیکی پرداخته شد. همچنین نسبت به تعاریف و جمع بندی انواع سرریز های آزاد، شوت، سیفونی، پلکانی، کنگره ای، جانبی، تونلی، تاج دایره ای، اوجی، نیلوفری یا لاله ای پرداخت گردید. در ادامه به بررسی مکانیزم شکل گیری گرداب و معرفی سرریز متناسب با این پدیده اقدام شد. نتایج حاکی از جمع بندی این موارد نشان داد  که بکارگیری از سرریز نیلوفری یا لاله ای در مناطق سیل آسا با دبی بالای دارای عملکرد بهتری می باشد.

سرریز, سد, سریز پلکانی, سرریز نیلوفری, سازه های هیدرولیکی