محمد محمدنیا - اعضا هیئت علمی پژوهشگاه صنعت نفت
علی محمد باقری
علی اکبر رحیمی بهار

سرعت امواج لرز های تراکمی از نمودار صوتی درون چاهی قابل محاسبه است ولی سرعت امواج برشی فقط از نمودارهای ابزارDSI بدست می آید. نمودارگیری بوسیله این ابزار به علت گران بودن بسیار کم بوده و هنوز بطور معمول استفاده نم یشوند. باتوجه به نقش مهم سرعت امواج برشی در مطالعات ژئوفیزیکی، شناسائی خواص مخازن نفت وگاز و بالاخص در تعیین ضرایب کشسان و ویژگیهای مکانیکی سنگها، هنگام یکه مقادیر واقعی در دست نباشد، تخمین آن از دیگر نمودارها ضروری است. در این مطالعه بر روی تعداد 36 نمونه مغزه سنگ مخزن(شامل 31 نمونه سنگ کربناته و 5 نمونه ماسه سنگ) از چهار چاه سرعت امواج برشی و تراکمی به دو حالت خشک و اشباع تحت شرایط مخزن در آزمایشگاه اندازه گیری شده است. پس از کالیبره کردن و مطابقت نتایج آزمایشگاهی با سرعت امواج برشی و تراکمی اندازه گیری شده توسط نمودار صوتی دو قطبی در یکی از چاههای مخزن، روابطی برای تخمین سرعت موج برشی از طریق سرعت موج تراکمی و دیگر نمودارهای پتروفیزیکی بدست آمد. سپس با ترکیب نمودارهای مربوط به امواج برشی و تراکمی با نمودار دانسیته پارامترهای پارامترهای ژئومکانیکی سنگ مخزن به صورت نمودار های پیوسته در طول چاه محاسبه شد و با ارزیابی آنها زونهای پایدار و ضعیف مشخص شدند.

نمودارهای پتروفیزیکی، امواج برشی و تراکمی، ژئومکانیک، ضرایب کشسان