فخرالدین نادری - دانشجوی دکتری آینده پژوهی، دانشکده علوم و فنون نوین، دانشگاه تهران، تهران، ایران.
منوچهر منطقی - دانشیار گروه مدیریت تکنولوژی، دانشکده مدیریت و مهندسی صنایع، دانشگاه صنعتی مالک اشتر، تهران، ایران.
علی صفایی مقدم - کارشناسی ارشد مدیریت بازرگانی، دانشکده مدیریت و حسابداری، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران.

طراحی و ساخت موتورهای توربینی از جمله فن آوری های پیشرفته است که در انحصار تعداد معدودی از کشورهاست. کاربرد موتورهای نسل چهارم در صنایع هوایی، گسترده است و با توجه به قابلیت های ویژه این نوع موتور، طیف وسیعی از هواپیماهای مسافربری بزرگ تا هواپیماهای نظامی را در بر می گیرد. پیچیدگی های فنی و هزینه های بالای ساخت موتور نسل چهارم از یک سو و نوپا بودن صنعت ساخت موتورهای توربینی در کشور از سوی دیگر، شناسایی ریسک های پروژه را به منظور برنامه ریزی برای پاسخ گویی به آنها و کاهش زیان های احتمالی پروژه، ضروری می سازد. هدف کلی این تحقیق، شناسایی، رتبه بندی، تحلیل و ارایه راه کارهای پاسخ گویی به ریسک پروژه ساخت موتور نسل چهارم است. نوع این تحقیق، براساس هدف، اکتشافی و کاربردی است. اجرای فرآیند تحقیق، بر اساس استاندارد عملی PMBOK، بوده است. به این صورت که ابتدا ریسک ها به کمک مصاحبه بسته با خبرگان طرح و بررسی مستندات، شناسایی شده است و سپس به منظور تحلیل کیفی، ریسک پرسشنامه ای براساس ماتریس احتمال و اثرPMBOK ، تدوین شده و ریسک های خرد (فن آوری) و کلان (سیاسی، اقتصادی)، با توجه به میزان اثر بر اهداف سه گانه این طرح (هزینه، زمان و کیفیت)، رتبه بندی شده اند. برای درک علل وقوع ریسک های کلان (سیاسی، اقتصادی)، از تحلیل علل ریشه ای، استفاده شده و به کمک نمودار علت و معلول (ایشیکاوا)، روابط علی و معلولی بین ریسک ها ، علل و آثار آن ها، توصیف شده است. سپس با تدوین چند سناریوی محتمل و ارزیابی وضعیت فن آوری های گلوگاهی در سطح کشور که از طریق تحلیل جذابیت توانمندی ریسک های خرد (فن آوری) صورت گرفت، در نهایت راه کارهایی برای پاسخ گویی به ریسک های این پروژه، ارایه شده است.

مدیریت ریسک پروژه, ارزیابی فن آوری, استاندارد PMBOK, تحلیل سناریو, موتور نسل چهارم