علیرضا طاهری دهکردی - دانشجوی دکتری
محمدجواد ولدان زوج - استاد دانشکده مهندسی نقشه برداری، دانشگاه صنعتی خواجه نصیرالدین طوسیتهران
محسن جعفری - استادیار بخش مهندسی راه، ساختمان و محیط زیست، دانشکده مهندسی، دانشگاه شیراز
شریف جورابیان شوشتری - استادیار گروه مهندسی طبیعت، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان

دریاچه ها علاوه بر اثرات مثبت اقتصادی و اجتماعی، نقش برجسته ای در اکولوژی طبیعی و تنوع زیستی مناطق مختلف، به خصوص نواحی با اقلیم آب و هوایی خشک نظیر ایران، ایفا میکنند. خشکی و کاهش مساحت سطح آب دریاچه ها میتواند سبب مشکلات مخرب زیستمحیطی، طوفانهای شن و نمک، تغییر اقلیم و عدم دوام استقرار جمعیت گردد. تصاویر ماهواره ای ابزاری قدرتمند برای برآورد یک روند کلی از اکوسیستم منابع سطحی آب است. در این مطالعه سطح آب دریاچه های در معرض خشکی ایران (ارومیه، هامون، بختگان و طشک) مورد بررسی قرار گرفت. مساحت پهنه آبی این دریاچه ها به صورت بلندمدت از سال ۱۹۹۰ لغایت ۲۰۲۱ در بازه های زمانی ۶ ماهه با استفاده از تصاویر ماهواره ای لندست ۴، ۵، ۷ و ۸ انجام پذیرفت. با توجه به بازه زمانی بلند و همچنین وسعت مناطق مطالعاتی، در این مقاله از سامانه ابری گوگل ارث انجین استفاده گردید. بر این اساس و با تکیه بر قابلیتهای این سامانه بیش از ۷۵۰۰ تصویر از ماهواره های مختلف ماموریت لندست به صورت برخط و بدون نیاز به دانلود، پردازش و نتایج استخراج گردید. در این مقاله، برای دستیابی به بهترین شاخص طیفی عملکرد دو شاخص مطرح شناسایی آب، شاخص نرمال تفاضلی آب (NDWI) و شاخص نرمال تفاضلی آب بهبودیافته (MNDWI)، مقایسه شد. شاخص برتر در بازه زمانی بلندمدت برای بررسی روند تغییر اقلیم دریاچه های مورد بررسی در این تحقیق استفاده گردید. نتایج نشان داد که: (۱ شاخص NDWI تفکیک پذیری بیشتری نسبت به شاخص MNDWI بین دو کلاس آب و غیر آب ایجاد مینماید، (۲ شاخص NDWI از دقت کلی و دقت کاربر (در هر دو کلاس) بالاتری نسبت به شاخص MNDWI برخوردار است، (۳ روند کلی بلندمدت مساحت آب تمامی دریاچه های مورد بررسی نزولی است و (۴ دریاچه های هامون، بختگان و طشک نزدیک به خشکی کامل است و (۵ مساحت دریاچه ارومیه، با اجرای برنامه های مختلف احیا، پس از سیر یک روند نزولی در حال بازیابی است.

آبهای سطحی، تصاویر ماهواره ای ، شاخصهای آبی، تغییرات بلندمدت.