مصلح الدین رضایی - عضو هیئت علمی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان اصفهان
محمد رضا شهسواری - عضو هیئت علمی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان اصفهان
مجتبی فتحی - عضو هیئت علمی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان اصفهان
مینا عقدایی - کارشناس مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان اصفهان

جهت بهره برداری بهینه از منابع آب در مناطق خشک و نیمه خشک با روش آبیاری ثقلی تعیین میزان تنش آبی از طریق افزایش دور آبیاری و اثرات آن بر عملکرد کمی و کیفی گیاهان مختلف، از اهمیت ویژه ای برخوردار است. گلرنگ به عنوان یک گیاه متحمل به خشکی و شوری در سطح 2000 هکتار در استان اصفهان کشت می شود. تاثیر رژیم های آبیاری بر خصوصیات کمی و کیفی دانه سه ژنوتیپ گلرنگ بهاره بنام های اصفهان- 14، اراک- 2811 و 111.IL و با چهار دور آبیاری 15، 10، 20 و 25 روزه، طی سه سال در مزرعه تحقیقاتی کبوتر آباد اصفهان در یک طرح کرتهای یکبار خرد شده در چهار تکرار انجام گردید. دورهای آبیاری به عنوان کرت اصلی و ژنوتیپ ها به عنوان کرت فرعی در نظر گرفته شد. طول مراحل نمو رویشی و زایشی، وزن خشک بوته در مرحله گل دهی کامل، ارتفاع ساقه اصلی، تعداد طبق در بوته، وزن هزاردانه، عملکرد کرت و درصد روغن برای هر کرت آزمایشی اندازه گیری شدند. اعداد خام حاصل از این مطالعه مورد آنالیز واریانس قرار گرفت و میانگین ها با آزمون چند دامنه دانکن در حد احتمال 5 درصد مقایسه شدند. آزمون بارتلت مشخص نمود که تجزیه مرکب سه ساله میسر نمی باشد. بطور کلی با توجه به نتایج بدست آمده می توان نتیجه گرفت که با افزایش دور آبیاری عملکرد کاهش می یابد و عمدتا بین دوره های 10 و 15 روزه اختلاف معنی داری وجود ندارد. با افزایش دور آبیاری رسیدگی محصول تسریع می شود. در بین ژنوتیپهای مورد مطالعه اصفهان-14 از لحاظ عملکرد دانه بین اراک-2811 و 111.I.L قرار داشت. اصفهان-14 طویلترین ساقه اصلی را داشت و 111.I.L درشت ترین دانه ها را تولید نمود.

گلرنگ، دور آبیاری، ژنوتیپ، اجزای عملکرد