محمدرضا حمیدی زاده - عضو هیات علمی دانشگاه شهیدبهشتی، دانشکده مدیریت و حسابداری، گروه مدیریت بازرگانی، تهران، ایران

تحقیق درعملیات حوزه ای از علم میان رشته ای است که با رعایت الگوها و جایگاه شخص تصمیم گیر برای مسائل وی، پاسخ بهینه ارائه می دهد. زیربنای این علم، مدل سازی از رویدادهایی است که شحص در مسئولیت های تصمیم گیری با آنها روبرو است. زیرا تصمیم گیری، حساس ترین وظیفه شخص است که نشانه موفقیت ها و نیز شکست های وی می باشد. شناخت تفسیری و فعال مسئله تصمیم و انتخاب راهکارهای حل آن، همواره چالشی پیش روی تصمیم گیران است. برای دستیابی به انتخاب راهکار مطلوب حل مسئله و دستیابی به نتایج، باید مراحلی طی شوند که "فرایند تصمیم گیری" نامیده می شود. این فرایند، پویا است و پویایی آن با دو جنبه تفسیری و فعال در تناسب با چرخه زمان و تحول شرایط، سازوکار خود را به کار می گیرد. در پویایی تفسیری، توصیف نحوه واکنش تصمیم گیر نسبت به تغییرات و فرایند واکنشی به موضوع تصمیم صورت می گیرد؛ اما پویایی فعال، پس از اخذ تصمیم هایی نمایان می شود که شخص/سازمان به منظور اثرگذاری بر پیامدها داخلی و خارجی اتخاذ می کند و بیشتر مبتنی بر عمل است. لیکن بدون تصمیم گیری، نه اقدام و فعالیتی آغاز می شود و نه دستاوردی تحقق می یابد. مساله ناشی از وجود دو گانگی بین هدف ها و عملکردها، بین انتظارات و واقعیت ها، است که توانایی تصمیم گیر را به چالش می کشاند. مساله را نیز می توان بخش تقاضا و تصمیم گیر را بخش عرضه در نظر گرفت که اقتضائات تصمیم گیری تعامل این دو بخش، را شکل می دهد.

فرایند و چارچوب تحقیق در عملیات, تحقیق درعملیات نرم, تحقیق درعملیات سخت, فنون و مدل سازی