امیرحسین داداشی جوردهی - گروه محیط زیست، واحد اراک، دانشگاه آزاد اسلامی، اراک، ایران
بهمن شمس اسفند اباد - گروه محیط زیست، واحد اراک، دانشگاه آزاد اسلامی، اراک، ایران
عباس احمدی - گروه محیط زیست، واحد اراک، دانشگاه آزاد اسلامی، اراک، ایران
حمیدرضا رضایی - گروه محیط زیست، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، گرگان، ایران
حمید ترنج زر - گروه محیط زیست، واحد اراک، دانشگاه آزاد اسلامی، اراک، ایران

جمعیت بسیاری از گونه های مهره دار ،متاثر از عوامل عمده تهدید کننده نظیر تخریب و تغییر و تبدیل و تکه تکه شدن زیستگاه ها به شدت در حال کاهش است. شناسائی زیستگاه های مستعد و مناسب بالقوه و بالفعل از طریق انجام مدل سازی های مرتبط و نیز بررسی ارتباطات بین جمعیت های گونه ها از طریق بررسی های ژنتیکی امکان طرح ریزی و اجرای موثر برنامه های حفاظتی را میسر می سازد. جمعیت گونه کفتار راه راه در ایران نیز به علت شدت و وسعت عوامل تهدید کننده گونه و زیستگاه های آن و نیز کاهش و قطع ارتباطات جمعیتی و جریان ژنی وضعیت مطلوبی نداشته و نیاز به اقدامات عاجل حفاظتی نظیر حفاظت از زیستگاه های مطلوب و کاهش تلفات گونه دارد. در مطالعه حاضر زیستگاه های مطلوب گونه در سطح کشور با استفاده از روش حداکثر بی نظمی  (Maxent) شناسائی و مطلوبیترین زیستگاه نوار شمال فلات ایران تا جنوب رشته کوه البرز (استان های سمنان، تهران، قم و البرز) را شامل شد و ناحیه جنوب غربی ایران یعنی استان خوزستان و نواحی لکه ای معدودی در مرکز در درجه بعدی مطلوبیت زیستگاه قرار گرفتند. با بررسی ساختار ژنتیکی افراد از طریق توالی یابی ژن سیتوکروم b با طول باند ۷۰۴ جفت باز در استان های مختلف انجام و تنوع هاپلوتایپی برای نمونه ها ۰/۸۴۹= Hd به دست آمد که نشان دهنده تنوع ژنتیکی بالا در این گروه می باشد. سعی بر آن شده تا با در نظر گرفتن عوامل تهدید کننده، نیازهای حفاظتی این گونه که جمعیت آن در حال کاهش هست شناسائی و معرفی شود. حفاظت از زیستگاه ها و جلوگیری از تکه تکه شدن بیش تر آن ها و کاهش تلفات از مهم ترین این اقدامات هستند.   

کفتار راه راه, حفاظت, تخریب زیستگاه, مدل سازی, ژنتیک