محمدحسین سرائی
ژیلا سجادی
مهدی علیان
احسان لشگری

آغاز زندگی اجتماعی هر شهرنشین و برقراری ارتباط با دیگران از محله آغاز می­شود و محله­های شهری به مثابه شاخص­ترین واحد سازمان فضایی شهر، حائز نقش مهمی در پایداری شهری هستند. در نظریه­های توسعه­ی انسان­محور، پایدای در سطح محلات (به مفهوم جامع اجتماعی، اقتصادی، زیست- محیطی و کالبدی) و همچنین شهروندمداری، دو اصل بنیادین و پذیرفته شده­ای هستند که با عنوان پذیرفته شده­ترین و عام­ترین اصول محتوایی در جوامع مختلف، اعم از توسعه یافته و یا در حال توسعه ­معرفی می­شوند؛ اما عملیاتی شدن این اصول و دسترسی به ساختارهای متناسب با آن در گرو سازمان و نظام مدیریتی کارآمد می­باشد؛ مدیریتی که در سایه ی آن، سه حلقه­ی مجزا اما به هم پیوسته­ی محیط، اجتماع و اقتصاد در امر پایداری محله­ای، واجد اصول و معیارهای پایداری باشند. پژوهش حاضر نیز در همین راستا، به سنجش وضعیت پایداری محله­ای و نقش مدیریت شهری در تحقق آن، در ناحیه­ی تاریخی شهر یزد، پرداخته است. برای نیل به این هدف روش­های توصیفی- تحلیلی و پیمایشی در قالب تکنیک منطق فازی و آزمون­های آماری همبستگی و رگرسیون خطی به کار رفته است. نتایج حاصله نشان از کم لطفی مسوولین نسبت به محلات بافت تاریخی از نظر معیارهای پایداری دارد، به صورتی که علی­رغم نوسان مقادیر پایداری از  ۴۷۴/۰ در محله­ی گودال مصلی تا ۳۰۴/۰ در محله­ی دولت آباد، اما نتایج، شرایط نامساعد پایداری و قرارگیری محلات بافت در طبقه ی ضعیف را نشان می­دهد. از سوی دیگر با وجود معنادار بودن عملکرد مدیریت شهری در بعد پایداری زیست- محیطی محله­ای، اما به طور کلی در محدوده­ی مورد مطالعه بین دو متغیر پایداری محله­ای و مدیریت شهری رابطه­ی معنادار و ضرایب همبستگی نسبتا مناسب و قابل قبولی را شاهد نیستیم و مدیریت شهری نتوانسته است در سایر ابعاد پایداری محله­ای نقش موثر خود را ایفا کند. بنابراین توجه به رهیافتی سیستماتیک و کارشناسانه با مشارکت شهروندان می­تواند به الگوی مطلوب پایداری محله­ای و نقش فعال مدیریت شهری در بافت تاریخی شهر یزد و حفاظت از آن منجر شود.

توسعه ی پایدار, محله, پایداری محله ای, مدیریت شهری, بافت تاریخی شهر یزد