عیسی جوکارسرهنگی

مکان گزینی و استقرار مناسب شهرها جهت پیشگیری از بحران های محیط زیست و همچنین استفاده ی شایسته و پایدار از امکانات یک منطقه از اهمیت بسزایی برخوردار است. هدف از این تحقیق ارزیابی توان اکولوژیکی استان مازندران و مقایسه­ی آن با مکان گزینی و توسعه­ی شهرهای موجود است. برای این منظور تحقیق حاضر به روش توصیفی- تحلیلی و با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) انجام شده است. در این راستا ابتدا نقشه ها در محیط GISرقومی شده و لایه های اطلاعاتی جنس زمین، موقعیت و شکل زمین، ارتفاع از سطح دریا، شیب، جهت دامنه، خطوط هم­باران، هم­دما، رطوبت نسبی، منابع آب و پوشش گیاهی تهیه گردیدند. سپس برای اجرای مدل به فرمت مناسب تبدیل شدند. آنگاه جهت ارزیابی توان اکولوژیکی توسعه­ی شهری و تلفیق لایه های اطلاعاتی از روش شاخص های وزنی استفاده شده است که در نتیجه نقشه­ی  تناسب اراضی جهت استقرار و توسعه شهرها به دست آمد. نتایج حاصله نشان می­دهد که پهنه های با توان مناسب برای توسعه­ی شهری، پس از حذف مناطق حفاظت شده و سطوح جنگلی تنها  ۷۵/۲۲ درصد از مساحت منطقه را شامل می شود. و نیز با توجه به مقایسه­ی محل استقرار شهرهای موجود و محاسبه­ی مجموع امتیازهای به دست آمده جهت توسعه مشخص گردید که  از مجموع ۵۱ شهر استان ۴۲ شهر در موقعیت مناسب قرار دارند. همچنین مقایسه ی مجموع امتیاز معیارهای اکولوژیکی شهرهای موجود استان و جمعیت آن ها نشان می­دهد که بین استقرار مناسب شهرهای استان و توسعه­ی آن ها رابطه ای مستقیم اما نسبتا ضعیف وجود دارد.

ارزیابی تطبیقی, مکان گزینی, توسعه ی شهری, توان اکولوژیکی, مازندران, GIS