مجید منتظری - دانشگاه آزادواحد نجف آباد
سید ابوالفضل مسعودیان - دانشگاه اصفهان

در این پژوهش زمان آغاز و پایان بخش گرم و سرد سال در پهنه‎ی ایران زمین بررسی شده است. برای دستیابی به این هدف داده‎های شبکه‎ای دمای بیشینه‎ی‎ ایران با تفکیک مکانی ۱۵۱۵ کیلومتر و بازه‎ی زمانی روزانه از ۰۱/۰۱/۱۳۴۰ تا ۲۹/۱۲/۱۳۸۲ شامل ۱۵۷۰۵ روز از پایگاه داده‎ی‎ اسفزاری ویرایش دوم برداشت گردید. به کمک آرایه‎ی داده‎های روزهنگام ایران به ابعاد ۷۱۸۷۱۵۷۰۵ میانگین بلندمدت دما محاسبه و هموارسازی شد و بر پایه‎ی میانگین بلندمدت دمای هر یک از نقاط کشور سال به دو بخش گرم و سرد بخش شد. سرانجام نقشه‎های تاریخ‎های بالاترین و پایین‎ترین دمای روزانه، تاریخ‎های آغاز و پایان بخش گرم و میانگین دمای روزانه در بخش سرد و گرم محاسبه و ترسیم گردید. این نقشه‎ها نشان داد که میانگین دمای روزهنگام ایران ۲/۲۵ درجه‎ سلسیوس است. دوره‎ی گرم ایران از ۲۸ فروردین تا ۳ آبان و دوره‎ی سرد از ۴ آبان تا ۲۷ فروردین سال بعد رخ می‎دهد. دوره‎های سرد و گرم در همه جای ایران همزمان آغاز نمی‎شود. در بخش‎های جنوبی و جنوب‎شرقی کشور فصل گرم زودتر آغاز می‎شود و دیرتر به پایان می‎رسد. اوج گرما در ایران در نقاط مختلف با ۷۰ روز فاصله به وقوع می‎پیوندد. در حالی که اوج سرما در سراسر ایران تقریبا همزمان و با ۱۵ روز فاصله رخ می دهد.

دمای روز هنگام, داده‎های شبکه‎ای, فصل سرد, فصل گرم