مجتبی حبیب الهی - کارشناس ارشد مدیریت رسانه، دانشکده علوم ارتباطات، دانشگاه صدا و سیما، تهران، ایران
سیدبشیر حسینی - دکتری فرهنگ و ارتباطات، استادیار و عضو هیئت علمی دانشکده ارتباطات، دانشگاه صدا و سیما، تهران، ایران
محسن شاکری نژاد - دکتری علوم ارتباطات، استادیار و عضو هیئت علمی دانشگاه صدا و سیما، تهران، ایران
محمد حاتمی - کارشناس ارشد مدیریت رسانه، دانشکده مدیریت، دانشگاه تهران، تهران، ایران

در بسیاری از کشورها، ازجمله ایران، آیین نامه ها و قوانینی معرفی می شوند که تا حد امکان از کودکان در برابر آثار نامطلوب محتواهای رسانه ای محافظت می کنند. از این رو، پژوهش حاضر بر قوانینی متمرکز شده است که در خصوص محتوا و پخش تبلیغات تلویزیونی برای کودکان در ایران تصویب شده اند. هدف از انجام این پژوهش، شناخت قوانین تبلیغات در برنامه های تلویزیونی کودکان ۶ تا ۱۲ سال و تحلیل وضعیت حقوق مخاطب کودک در تلویزیون ایران است. برای نیل به این هدف، از روش اسنادی و کتابخانه ای به منظور شناخت قوانین تبلیغات در برنامه های تلویزیونی کودکان استفاده شده و برای تحلیل وضعیت قوانین محدودکننده تبلیغات در برنامه های تلویزیون، با ۱۵ نفر از متخصصان حوزه کودک و رسانه، مصاحبه نیمه ساختار یافته انجام گرفته است و برای تحلیل داده ها نیز از روش تحلیل مضمون استفاده شده است. یافته ها نشان می دهد که متولیان امر به مسائلی مانند حقوق مخاطب کودک، استانداردسازی تبلیغات برای کودکان و قوانین محدودکننده ناظر بر پخش تبلیغات و تولید محتوا برای کودکان و نوجوانان پرداخته اند. نکته اینجاست که این دسته اصول و قواعد یا قوانین و مقررات، به دو دسته تقسیم می شوند: متونی که مانند قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، ضامن اجرایی دارند و به طور مختصر و کل نگرانه به مسئله حقوق کودک پرداخته اند و متونی که در مقایسه با سایر کشورها، در حد قابل قبولی به بحث قوانین محدودکننده تبلیغات در برنامه های مختص کودکان و حقوق مخاطبان کودک و خردسال پرداخته اند اما از ضمانت اجرایی برخوردار نیستند.

تبلیغات تلویزیونی, کودکان, قوانین تبلیغات, حقوق رسانه ای کودکان, حقوق مخاطب