شهرام صمدی خادم - دانشجوی کارشناسی ارشد دانشگاه آزاد اسلامی واحدلاهیجان
سیدداود عباسی انارکلی - دانش آموخته کارشنارسی ارشد
علی نظری دوست - استادیار دانشگاه آزاد اسلامی واحد پرند
سعید ملماسی - استادیار دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران شمال

در این مطالعه، هدف بررسی فعالیت های مجتمع پتروشیمی شازند و شناسایی عوامل خطر و جنبه های ریسک محیط زیستی با استفاده از متدهای AHP و FMEA می باشد. پژوهش مذکور از نوع کاربردی بوده که در ابتدا اطلاعات به روش کتابخانه ای گردآوری شد سپس عوامل بوجود آورنده ریسک که می تواند ارزش های محیط زیست پتروشیمی شازند را تحت تاثیر قرار دهد، با تکمیل پرسشنامه توسط 20 نفر از کارشناسان بخش HSE مجتمع و با استفاده از مقیاس لیکرت شناسایی شده و درجه اهمیت آن مشخص گردید. در مرحله بعد ریسکهای شاخص برای هر عامل خطر با کمک اساتید و متخصصان خبره تعیین شد و در محیط های فیزیکی- شیمیایی، بیولوژیکی، اقتصادی- اجتماعی- فرهنگی، ایمنی و بهداشت محیط تفکیک گردید، سپس احتمال وقوع ریسکهای محیط زیستی با کمک پرسشنامه و از طریق روشAHP و ورود داده های خام در نرم افزار Expert Choice بدست آمد. در ادامه مقادیر شدت اثر به روش FMEAو با استفاده از پرسشنامه و نظر و دیدگاه کارشناسی تعیین شد سپس نمرات ریسک از حاصلضرب مقادیر احتمال در شدت محاسبه گردید. طبق نتایج بدست آمده تعداد 50 عامل خطر در 21 واحد پتروشیمی و30 جنبه ریسک درمحیط های مربوطه شناسایی شد. اولویت بندی ریسکها براساس امتیازات بدست آمده درمحیط های مختلف صورت گرفت که طی آن در محیط فیزیکوشیمیایی ریسک آلودگی هوا با نمره 738/3، در محیط بیولوژیکی ریسک کاهش امنیت زیستگاهها با نمره 776/2، در محیط اقتصادی- اجتماعی- فرهنگی ریسک به مخاطره انداختن سلامت عمومی مردم منطقه با نمره 689/4 و در محیط ایمنی و بهداشت محیط ریسک عوارض چشمی و کاهش دید با نمره 903/0 بالاترین امتیاز ریسک را کسب کرده اند. در پایان مهمترین منشاءهای بوجود آورنده ریسک و اولویت بندی انجام شده ریسک ها به همراه راهکارها و اقدامات اصلاحی جهت کنترل و مدیریت صحیح ارائه گردید.

مجتمع پتروشیمی شازند، ریسک محیط زیستی، روش های AHP و FMEA