علی قدمی فیروزآبادی - استادیار پژوهشی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی همدان.
حسین دهقانی سانیج - دانشیار پژوهشی موسسه تحقیقات فنی و مهندسی کشاورزی.
مجتبی خوشروش - استادیار گروه مهندسی آب، دانشگاه کشاورزی و منابع طبیعی ساری.
سید محسن سیدان - عضو هیئت علمی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی همدان.

محدودیت منابع آب و انرژی در دنیا و همچنین افزایش تقاضای آب و انرژی به علت رشد جمعیت و توسعه روزافزون جوامع بشری، ضرورت بررسی میزان مصرف آب و انرژی در سیستم­های آبیاری را می­طلبد. این پژوهش به منظور بررسی میزان مصرف آب و انرژی، تلفات و راندمان انرژی در ایستگاه­های پمپاژ گازوئیلی طی سال­های ۱۳۸۸ تا ۱۳۹۰ در مزارع شهرستان همدان اجرا شد. برای مقایسه عملکرد ایستگاه­های پمپاژ آبیاری، معیار پمپاژ نبراسکا به­کار برده شد. نتایج نشان داد که میزان راندمان کل از ۲/۷ % تا ۳/۲۴ درصد متغیر بود. متوسط راندمان کل در ایستگاه­های پمپاژ دیزلی ۷/۱۴ درصد محاسبه شد. متوسط انرژی تلف شده در ساعت در ایستگاه­های مورد مطالعه برابر ۸۴/۴ لیتر گازوئیل در ساعت بود. همچنین، نتایج حاکی از این بود که در اکثر مزارع بارانی، کم­آبیاری صورت می­گرفت. میانگین کارایی مصرف آب در مزارع یونجه در دو سیستم نشتی و بارانی به ترتیب ۷/۱ و ۷/۲ کیلوگرم محصول خشک بر متر مکعب محاسبه شد. از عوامل موثر بر کاهش بازده انرژی را می­توان استهلاک موتور پمپ، عدم اجرای فونداسیون مناسب موتور پمپ و عدم انتخاب موتور متناسب با پمپ را نام برد.

آبیاری نشتی, سیستم بارانی, کارایی مصرف آب, موتور پمپ, یونجه