حبیب اله رعنایی کردشولی - عضو هیئت علمی دانشگاه شیراز
بهروز فرهنگیان - اتاق تعاون فارس
محمود امینی - کارشناس ارشد مدیریت تولید دانشگاه شیراز

مدیریت سرمایه فکری مسیری نو در تحقق توسعه اقتصاد دانش­بنیان است و میزان رشد آن به زودی به شاخص توسعه یافتگی کشورها تبدیل می شود؛ بنابراین برای توسعه سرمایه فکری در سطح ملی، شناخت وضعیت موجود و سیر تحولات در مقایسه با سایر کشورها برای سیاست­گذاری و برنامه­ریزی اثربخش موردنیاز است. بر این اساس، مقاله حاضر در راستای سند چشم­انداز ۱۴۰۴ کشور، سرمایه فکری ایران را در مقایسه با کشورهای منطقه طی ۱۵ سال اخیر، مورد تحلیل قرار می دهد. به این منظور با بهره­گیری از مدل تعدیل یافته لین و ادوینسون، وضعیت کشورهای موردنظر بر مبنای ۲۴ شاخص در قالب چهار بعد سرمایه انسانی، سرمایه فرآیندی، سرمایه بازار و سرمایه بازآفرینی مورد ارزیابی واقع شد. همچنین با عنایت به اینکه سرمایه مالی دربردارنده دارایی­های نامشهود یک کشور نیست، این متغیر از مدل لین خارج شده و رابطه آن با سرمایه فکری مورد بررسی قرار نگرفت. برای جمع آوری داده ها، از داده های آرشیوی منابع بین المللی و داده های اکتشافی محققین در سال های ۲۰۰۱ تا ۲۰۱۵ استفاده شد. بر اساس نتایج، وضعیت ایران در مقایسه با کشورهای مورد مطالعه، مورد تحلیل قرار گرفت. همچنین رابطه مثبت بین سرمایه فکری و سرمایه مالی تایید شد. نتایج این پژوهش می­تواند برای سازمان­های سیاست­گذار در راستای تدوین سیاست­های توسعه­ای کشور و تدوین برنامه­های آتی در خصوص ارتقاء جایگاه ایران در سطح منطقه مورد استفاده قرار بگیرد.

مفاهیم کلیدی: سرمایه فکری ملی, دارایی های نامشهود, چشم انداز ۱۴۰۴