سید اسدالله حجازی - Geography Faculty, University of Tabriz

زمین لغزش­ها به عنوان برجسته­ترین مخاطرات طبیعی محصولی از ژئومورفیک محل، شرایط زمین­شناسی و هیدرولوژیکی، تغییر و تبدیل موارد ذکر شده توسط­ فرایندهای ژئودینامیکی، حیات گیاهی، کاربری اراضی و فعالیت های انسانی، نوسانات و شدت بارش و زلزله می باشد. هدف از پژوهش حاضر ارزیابی حساسیت اراضی حوضه­ آبریز ایلگینه چای در وقوع زمین لغزش با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) و عملگرهای فازی می باشد. این حوضه یکی از زیر حوضه­های ارس چای به وسعت ۴۰۶۸۳ هکتار با موقعیت جغرافیایی ۲۱/۱۳ ۵۸ ۳۸ تا ۴۵/۲۲ ۳۹ ۳۸ درجه عرض شمالی و ۳۵ ۵۱ ۴۵ –۵۲ ۳۶ ۴۶ درجه طول شرقی می باشد. معیارهایی که جهت تحلیل حساسیت زمین لغزش­ها در حوضه مورد بررسی انتخاب گردید شامل ۵ پارامتر (شیب، جهت، سنگ­شناسی، گسل، کاربری اراضی) است که از نقشه­های پایه و مطالعات میدانی و تصویر ماهواره­ای اسپات استخراج و با استفاده از عملگرهای فازی و سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) تحلیل اولیه نسبت به متغیرهای موجود و پراکنش زمین لغزش­ها مورد بررسی قرار گرفت. طبقه بندی متغیرها با توجه به روند تغییرات هیستوگرام منحنی و طبقه بندی­های موجود انجام و وزن­دهی طبقات متغیرها، براساس درصد زمین لغزش رخ داده در هر طبقه بین ۰ و ۱ تعیین گردید. سپس نقشه­های ایجاد شده تحت GIS در قالب عملگرهای فازی با یکدیگر تلفیق و طبقه بندی گردیدند. مقایسه نتایج بدست آمده از مدل با زمین لغزش صورت گرفته در محدوده مورد مطالعه نشان می­دهد که گامای ۸/۰ بیشترین قابلیت را برای پهنه بندی داراست. در نهایت صحت نقشه­های حاصل با استفاده از نمایه جمع کیفی (QS) مورد ارزیابی قرار گرفت و نقشه نهایی پهنه بندی استطاعات زمین لغزش با استفاده از عملگر فازی گامای ۸/۰ که به عنوان مناسب ترین عملگر در تعیین توانمندی زمین لغزش در حوضه تحت مطالعه می باشد استفاده گردید و نقشه مذکور در ۵ طبقه از بسیار پایین تا بسیار بالا طبقه بندی شد.

Ilgineh-Chai Drainage Basin, Fuzzy Operators, Geographic Information Systems, ۰.۸ Gamma, حوضه ایلگینه چای, عملگرهای فازی, سیستم اطلاعات جغرافیایی, گامای ۸/۰