سمیرا محمودی - دانشجوی دکترای جغرافیا و برنامه ریزی روستایی، دانشگاه تربیت مدرس
افشین دانه کار

از گذشته های دور تأمین انرژی به عنوان یکی از ارکان اساسی زندگی بشر مطرح بوده و با گذشت زمان تنها، شیوه ی بهره مندی از آن تغییر یافته است. امروزه کشورهای مختلف درصددند انرژی موردنیاز جوامع محلی را از بطن این جوامع تأمین نمایند و به همین منظور تاکنون تلاش های گسترده ای در این کشورها، در این زمینه انجام گرفته است. باتوجه به کارکردهای مختلف جوامع محلی و روستاها، قابلیت های مختلف این مناطق جهت تولید انرژی شناسایی شده که در این میان زیست توده از اهمیت ویژه ای برخوردار است. با استناد به دلایلی چند می توان گفت بیوماس (زیست توده) یک منبع انرژی جالب توجه است؛ دلیل عمده ی این ادعا این است که بیوانرژی می-تواند راه دستیابی به توسعه پایدار را تسهیل نماید. کشور ما به لحاظ وضعیت جغرافیای طبیعی و گستردگی دارای انواع منابع انرژی علاوه بر انرژی های فسیلی است؛ باد، جزر و مد، زمین گرمایی، خورشید و تابش آن ازجمله منابع انرژی تجدیدپذیرند که با اندک تمهیدات می توان از آن ها استفاده نمود. در این میان، مناطق روستایی به دلیل برخورداری کمتر از منابع انرژی و نیز باتوجه به قابلیت عمده منطقه می توانند بخشی از انرژی موردنیاز خود را با صرف هزینه کمتر و سودآوری بیشتر از درون منطقه تأمین نمایند. بنابراین، از آنجایی که در بیشتر روستاهای ایران، کشاورزی و تاحدی دامپروری فعالیت عمده روستاییان را تشکیل می دهد، در این مقاله سعی شده است نقش زیست توده در توسعه روستایی به لحاظ ارتباط نزدیک با این گونه فعالیت ها موردبررسی و تحلیل قرار گیرد. همچنین قابل ذکر است که تحقیقات صورت گرفته، نشان دهنده عدم بهره برداری اصولی و فنی از انرژی زیست توده در روستاهای ایران می باشد و روستاییان بصورت ناآگاهانه و محدود، از این انرژی در مصارف گوناگون استفاده می نمایند.

انرژی های نو، زیست توده، روستا، توسعه روستایی