هومن ثبوتی - استادیار، دانشگاه آزاد اسلامی واحد زنجان، گروه معماری، زنجان، ایرا
پری علوی - فارغ التحصیل کارشناسی معماری، دانشگاه زنجان

مسئله آلودگیهای زیست محیطی، از جمله مسائلی است که در سه دهه اخیر بیش از پیش توجه جهانیان را به خود معطوف داشته است. یکی از عوامل موثر در این آلودگیها ، بافتهای فرسوده موجود در شهرهاست که باید با یک نگاه جامع و مدیریت قوی دنبال شود. وجود این بافتها و سکونتگاههای غیرمجاز درکشور، یکی از بیماریهای شهری است که از لحاظ اقتصادی، اجتماعی، بهداشتی، فرهنگی و امنیتی بسیاری از ناهنجاری های موجود کشور را در دل خود نهفته دارد. برای حل اینگونه معضلات و تامین سلامتی شهر و شهروندان باید به بهسازی و نوسازی این مناطق پرداخت. واقعیت مسلم و انکار ناشدنی در ارتباط با بافتهای فرسوده ی شهری این است که احیاء و باز زنده سازی این بافتها علاوه بر اینکه برای جلوگیری از گسترش تبعات منفی این بافتها به سایر مناطق شهری ضروری است، می تواند موجب دستیابی به محیط زیست سالم گردد، چرا که اگر زمینهای خالی موجود در بافت فرسوده، به حال خود رها شوند به مکان انباشت زباله تبدیل شده و در نتیجه فرصت بازسازی این مناطق کاهش خواهد یافت. در این مقاله سعی بر آن است که نقش بافتهای فرسوده و متروک در آلودگی شهرها مورد تحلیل و بررسی قرار گیرد تا ضمن شناسایی اثرات مثبت و منفی آن، راهکارهایی جهت کنترل آلودگی ناشی از وجود اینگونه بافتها ارائه گردد. با این امید که توجه به این راهکارها و بکارگیری آنها در کاهش اثرات منفی زیست محیطی موثر واقع گردد.

آلودگی شهرها، بافت فرسوده، بافت متروکه، شهر سالم، محیط زیست