حسن آقاخانی - دانشجوی دکتری مکانیک سنگ، دانشکده فنی و مهندسی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات، تهران، ایران
کاوه آهنگری - دانشیار و مدیر گروه مهندسی معدن، دانشکده فنی و مهندسی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات، تهران، ایران
مصلح افتخاری - استادیار گروه مهندسی معدن، دانشکده فنی و مهندسی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران

تکنیکهای تحلیل برگشتی در مسائل ژئوتکنیکی مبتنی بر روشهایی است که از داده های رفتارنگاری تنش، کرنش و جابجایی استفاده میکند. در این تحقیق با انجام تحلیل برگشتی مغار نیروگاه تلمبه ذخیره ای آزاد، مدول تغییرشکل پذیری توده سنگ با استفاده از داده های جابجایی و نیرو تدقیق شده است. ابتدا پس از تحلیل نتایج ابزاردقیق سقف مغار، داده های ثبت شده در ایستگاه های مختلف ابزاردقیق بررسی و مقایسه شده است. سپس با استفاده از نرم افزار المان محدود دو بعدی Phase ۲ و مطابق با مراحل حفاری سقف مغار نیروگاه، مدلسازی انجام و با استفاده از نتایج کشیدگی سنج، اعتبارسنجی شده است. در ادامه و با انجام تحلیل برگشتی به روش مستقیم، با تغییر پارامترهای ورودی مدل عددی و مقایسه نتایج مدلسازی با نتایج اخذ شده از ابزاردقیق (جابجایی ثبت شده توسط کشیدگی سنج و بار ثبت شده توسط بارسنج) پارامترهای ورودی مدل، به ویژه مدول تغییرشکل پذیری توده سنگ تدقیق شده است. به منظور ارزیابی و به حداقل رساندن اختلاف مقادیر اندازه گیری شده و نتایج مدلسازی عددی، از شاخصهای آماری و توابع خطا استفاده شده است. بر اساس بررسیهای انجام شده و استفاده از نتایج ابزارهای کشیدگی سنج و بارسنج، انجام تحلیل برگشتی با مدول تغییرشکل پذیری ۱۵/۴ گیگاپاسکال تطابق بیشتری با نتایج ابزاردقیق دارد. بر همین اساس هیستوگرام پراکندگی مدول تغییرشکل پذیری بدست آمده توسط آزمایشهای آزمایشگاهی و برجا نیز تطابق مناسبی را نشان میدهند.

رفتارنگاری مغار تحلیل برگشتی مدلسازی عددی مدول تغییرشکل پذیری