عاتکه پهلوان - کارشناس ارشد مدیریت محیط زیست
علی محمدی می آبادی - کارشناس بهداشت حرفه ای

در میان شیوه های نوین، استفاده از تکنولوژی جذب و ذخیره سازی کربن (CCS)جزوتکنیک های روز و دانش نوین مباحث زیست محیطی و HSE شرکت های بین المللی نفت و گاز محسوب می شود. این فرآیند راه حل مناسبی جهت کاهش دی اکسید کربن موجود درجو و کاهش پدیده گرم شدن جهانی و تغییرات آب وهوا محسوب می شود. این تکنولوژی برای تولید کنندگان سوختهای فسیلی بسیار جالب توجه می نماید چرا که ضمن حفظ بازارهای آنها، فعالیتشان را به عنوان یک فعالیت پاک مطرح می کند و سبب جبران آلودگی ناشی از انتشار دی اکسید در جو می شود. دستیابی به راه حل های جهانی برای مسئله کربن ارزش فرآیند جذب و ذخیره سازی را افزایش داده و در کنفرانس بین المللی بالی که درباره تغییرات جوی برگزار گردید امکان به کارگیری این فرآیند را بیش از پیش مطرح نمود. معضل مهمی که در قرن حاضر بشر با آن برخورد نموده است مسئله افزایش گازهای گلخانه ای و بخصوص دی اکسید کربن است که منبع اصلی آن احتراق سوختهای فسیلی است. مقادیر زیاد دی اکسید کربن در اتمسفر باعث پدیده گرم شدن جهانی و تغییرات آب و هوا می شود، حدود 50 تا 60 درصد اثرگازهای گلخانه ای مربوط به گاز کربنیک می باشد که در ارتباط با مسئله گرمایش جهانی توجه بسیاری را به خود جلب کرده است. از طرفی پیمان کیوتو دولت ها را ملزم می کند که برای جلوگیری از اثرات منفی انتشار گازهای گلخانه ای در تغییرآب و هوا، از ورود این گازها به اتمسفر بکاهند. با توجه به آن که بیش از83 درصد گازهای گلخانه ای موجود در جو زمین را دی اکسید کربن تشکیل می دهد، می توان گفت کنترل انتشار این گاز به معنای کنترل کل جو زمین است. واقعیت این است که سطح گازکربنیک در اتمسفر از ppm 280 در دوران پیش از صنعتی شدن به ppm 375 در حال حاضر رسیده است. این افزایش در چگالی گازکربنیک جو عمدتاً بواسطه استفاده از سوخت های فسیلی شامل نفت وگاز می باشد که در عمق 3 تا 4 کیلومتری درخلل و فرج لایه های زمین و با فشار چند صد اتمسفر بصورت ذخیره وجود دارند.. گازهای طبیعی شامل گازهای زیرزمینی یا به تنهائی یا به همراه نفت می باشند بخش اعظم این گاز در فرآیندهای تولید انرژی، در حدود 80 درصد از انرژی را فراهم می کنند و با سوزاندن آنها مقادیر زیادی CO2 آزاد می شود، و از این رو کنترل انتشار این گاز ، محدودیتهایی را برای مصرف سوختهای فسیلی ایجاد می کند. برای جلوگیری از انتشار CO2 ناخواسته به اتمسفر درگذشته از شیوه های طبیعی از قبیل فشرده سازی ((compressing، dehydrated، تزریق دوباره به داخل مخزن استفاده می شد، که باعث کاهش رد پای CO2 درفرایند می گردید.

HSE، CCS، EOR ، EGR،‌ZEP