علی اشرف جعفری

این تحقیق به منظور تعیین میزان و ماهیت تنوع ژنتیکی و ارتباط بین عملکرد علوفه خشک و سه صفت کیفی (درصد قابلیت هضم، درصد قند های محلول در آب و درصد پروتئین خام) در یک توده دیپلوئید چچم دائمی (Lolium perenne) تحت شرایط کشت فاصله دار و متراکم انجام شد. تعداد ۲۴ ژنوتیپ به صورت تصادفی انتخاب شدند. هر یک از ژنوتیپ ها به هشت کلون تقسیم شدند و با استفاده از روش تلاقی پلی کراس، بذور فامیل های ناتنی (Half sib families) تولید شدند. سپس کلون های والدینی و بذور نتاج در شرایط کشت فاصله دار و متراکم، در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی به مدت دو سال مورد ارزیابی قرار گرفتند. برای اندازه گیری درصد قابلیت هضم، قند های محلول در آب و پروتئین خام از طیف سنج مادون قرمز نزدیک (NIR) استفاده شد. تجزیه ژنتیکی داده ها، نشان داد که وراثت پذیری عمومی برای صفات کیفی در کشت فاصله دار نسبتا“ زیاد )۸۰/۰-۴۸/۰(h۲b= ولی برای عملکرد علوفه متوسط بود )۴۹/۰-۲۵/۰(h۲b = . مقدار وراثت پذیری خصوصی برای عملکرد علوفه کم (۰۳/۰-۰۱/۰(h۲n = بود در حالی که مقدار آن برای صفات کیفی بیشتر (۹۱/۰-۰۳/۰h۲n =) بود. نتایج نشان داد که واریانس غیر افزایشی (غالبیت) مهم ترین جزء کنترل کننده عملکرد علوفه بوده است در حالی که برای صفات درصد قابلیت هضم، قند های محلول در آب و پروتئین خام واریانس افزایشی مهم تر بود. همبستگی ژنوتیپی بین قابلیت هضم و درصد قند های محلول در آب مثبت و معنی دار بود، در حالی که، همبستگی بین پروتئین خام و قندهای محلول منفی و معنی دار بود و این روند در هر دو شرایط کاشت پایدار بود. همبستگی ژنتیکی بین قابلیت هضم و پروتئین خام در کل منفی ولی مقدار آن کم و غیر معنی دار بود. رابطه بین عملکرد علوفه و قابلیت هضم در دو محیط کاشت متفاوت بود، در کشت فاصله دار، ضرایب همبستگی نزدیک به صفر ولی در کشت متراکم، ضرایب منفی ولی غیرمعنی دار بودند. عملکرد علوفه با قند های محلول همبستگی مثبت، ولی با درصد پروتئین خام همیستگی منفی و معنی دار داشت.

Perennial ryegrass, Quality, Dry matter yield, Heritability, Correlation., چچم دائمی, عملکرد علوفه, کیفیت علوفه, وراثت پذیری, همبستگی