علی افتخاری
امیرحسین شیرانی راد
عبدالمجید رضایی
حمید صالحیان
محمدرضا اردکانی

به منظور تعیین دوره بحرانی کنترل علف های هرز سویا ، در سال ۱۳۸۱ آزمایشی در ایستگاه تحقیقاتی دشت ناز ساری با استفاده از طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار و ۱۶ تیمار به اجرا در آمد. تیمارها شامل دوره های مختلف عاری از علف هرز و نیز دوره های متفاوت رقابت علف های هرز در مراحل فنولوژیک گیاه بود. دو تیمار نیز به عنوان شاهد آزمایش یکی کنترل در تمام فصل رشد و دیگر رقابت علف های هرز در تمام فصل رشد در نظر گرفته شدند. از میان هشت گونه علف هرز شناسایی شده، علف هرز تاج خروس با ۲/۴۷ درصد، بیشترین و علف هرز پیچک با ۳/۲ درصد کمترین سهم تجمع ماده خشک علف های هرز را داشتند و با افزایش دوره عاری از علف هرز، وزن خشک علف های هرز به طور معنی دار کاهش یافت. طول دوره عاری از علف های هرز تاثیر معنی دار بر تعداد گره ساقه، وزن خشک دانه و تعداد دانه در غلاف نداشت. حداکثر تعداد غلاف در بوته، مربوط به تیمار شاهد عاری از علف های هرز با ۸۵ غلاف و کمترین آن مربوط به تیمار شاهد رقابت با علف های هرز با ۴۰ غلاف در هر بوته بود، همچنین عملکرد بیولوژیک، عملکرد دانه و تعداد شاخه های فرعی در بوته نیز با افزایش دوره تداخل علف های هرز به مقدار بسیار معنی داری کاهش یافت به طوری که میزان عملکرد دانه در تیمار شاهد عاری از علف های هرز از g/m۲ ۵۷۰ به g/m۲ ۱۸۵در تیمار شاهد رقابت علف های هرز رسیده است. با توجه به نتایج این تحقیق، می توان نتیجه گرفت که با حذف علف های هرز فقط بین مراحل فنولوژیک V۳ (۲۵ روز پس از کاشت) تا R۱ (۵۲ روز پس از کاشت) از کاهش معنی دار عملکرد دانه جلوگیری می شود. روند تغییرات درصد عملکرد مشاهده شده نسبت به شاهد در دوره مذکور از ۹۳/۹۹ درصد در تیمار FR۱ ب به ۷۶/۸۰ درصد در تیمار FV۱۱ (۴۵ روزه پس از کاشت) و از ۵۹/۹۸ درصد در تیمار CV۳ به ۲/۷۲ درصد در تیمار CV۷ (۳۷ روز پس از کاشت) رسیده است.

Weeds, Soybean, Critical period, Control, Interference., تداخل, کنترل, دوره بحرانی, سویا و علف های هرز.