مسعود اصفهانی
سیدمجتبی صدرزاده
مسعود کاووسی

به منظور بررسی اثر مقادیر مختلف نیتروژن و پتاسیم بر عملکرد، اجزای عملکرد و رشد برنج رقم خزر، آزمایشی در سال زراعی ۱۳۸۰ در موسسه تحقیقات برنج کشور در رشت اجرا گردید. اثر پنج مقدار نیتروژن (۰، ۳۰، ۶۰، ۹۰ و ۱۲۰ کیلوگرم در هکتار) و چهار مقدار پتاسیم (۰، ۱۰۰، ۲۰۰ و۳۰۰ کیلوگرم در هکتار)، با استفاده از آزمایش فاکتوریل و در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در ۳ تکرار مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج نشان داد که با افزایش مقدار کود نیتروژن، تعداد خوشه در واحد سطح، تعداد دانه در خوشه و درصد دانه های پر شده افزایش معنی داری داشت. اما وزن هزار دانه تغییری نکرد. با مصرف ۶۰ کیلوگرم نیتروژن در هکتار عملکرد دانه به طور معنی داری افزایش و سپس در سطح ۹۰ کیلوگرم در هکتار به طور معنی داری کاهش یافت. تاثیر کود نیتروژن بر عملکرد ماده خشک گیاهی و کاه نیز تقریبا از همین روند پیروی کرد. تاثیر مقادیر مختلف کود پتاسیم بر عملکرد دانه، تعداد خوشه در واحد سطح، وزن هزار دانه، تعداد پنجه و ارتفاع بوته غیرمعنی دار بود اما باعث افزایش معنی دار تعداد دانه در خوشه و درصد دانه های پرشده گردید. شاخص برداشت تحت تاثیر هیچ یک از تیمارهای کودی قرار نگرفت. نتایج حاصل از این آزمایش نشان داد که بیشترین مقدار عملکرد دانه برنج از تیمار ۶۰ کیلوگرم نیتروژن و ۳۰۰ کیلوگرم پتاسیم در هکتار به دست آمد. شاخص سطح برگ (LAI)، سرعت رشد محصول (CGR) و سرعت جذب خالص (NAR) برنج به طور معنی داری در تیمارهای مقادیر بالای نیتروژن نسبت به تیمارهای نیتروژن پایین بیشتر بود.

Rice, Nitrogen, Potassium, Yield, Yield components, Growth Indices, برنج, نیتروژن, پتاسیم, عملکرد, اجزای عملکرد, شاخص های رشد.