حمیدرضا علی عباسی
مسعود اصفهانی
مسعود کاوسی
بابک ربیعی

به منظور تشخیص وضعیت نیتروژن برگ برنج (L. Oryza sativa) رقم خزر و تعیین زمان مناسب مصرف کود نیتروژن به صورت سرک با استفاده از دستگاه کلروفیل متر دستی (SPAD) آزمایشی در سال ۱۳۸۲ در خاک های سبک و ساحلی استان گیلان در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با شش تیمار اجرا گردید. کود نیتروژن از منبع اوره در مقادیر: ۴۰ کیلوگرم (به صورت پایه)، ۴۰+۴۰ کیلوگرم (پایه + اواسط پنجه زنی)،۴۰+۲۰+۲۰ کیلوگرم (پایه+اواسط پنجه زنی+تشکیل مریستم خوشه)، ۶۰+۶۰ کیلوگرم (پایه+اواسط پنجه زنی)، ۶۰+۳۰+۳۰ کیلوگرم (پایه+اواسط پنجه زنی+تشکیل مریستم خوشه)، به همراه شاهد (بدون مصرف نیتروژن) در سه تکرار مورد مطالعه قرار گرفت. مقادیر کلروفیل متر و غلظت نیتروژن بالاترین برگ کاملا توسعه یافته بوته برنج (براساس روش کجلدال) در ۹ مرحله: ۱۹، ۲۹، ۳۹، ۴۹، ۵۹، ۶۹، ۷۹، ۸۹ و ۹۹ روز پس از نشاءکاری اندازه گیری شد. بررسی روابط رگرسیونی برای کلیه مراحل رشد نشان داد که مقادیر کلروفیل متر تنها ۵/۲۲ درصد از تغییرات غلظت نیتروژن را برحسب واحد وزن خشک برگ توجیه می کند، اما زمانی که غلظت نیتروژن برحسب واحد سطح برگ بیان شد، حدود ۸۲ درصد از تغییرات نیتروژن توسط مقادیر کلروفیل متر قابل توجیه گردید. در هر یک از مراحل رشد برنج، مقادیر کلروفیل متر با غلظت نیتروژن برحسب واحد سطح برگ همبستگی بالاتری را نسبت به غلظت نیتروژن برحسب وزن برگ نشان داد. بنابراین کلروفیل متری می تواند یک روش ساده، سریع و غیر تخریبی برای تخمین غلظت نیتروژن برحسب واحد سطح برگ باشد و پیش بینی نیاز کود سرک نیتروژن را در برنج فراهم آورد.

Rice, Nitrogen, Topdressing, Chlorophyll meter (SPAD), Leaf area, Dry weight, برنج, نیتروژن, تقسیط نیتروژن, کلروفیل متر دستی