احمد حیدری - دانشکده کشاورزی، دانشگاه تبریز
سید ابوالقاسم محمدی - دانشکده کشاورزی، دانشگاه تبریز
محمد مقدم - دانشکده کشاورزی، دانشگاه تبریز
محمدرضا شکیبا - دانشکده کشاورزی، دانشگاه تبریز
کاظم قاسم گلعذانی - دانشکده کشاورزی، دانشگاه تبریز
احمد یوسفی - موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر

تعیین سطح تنوع ژنتیکی و روابط بین ژنوتیپ ها اساس شناسایی والدین مناسب برای اهداف اصلاحی مختلف بشمار می رود. در این راستا نشانگرهای مولکولی بطور موفقیت آمیز در ارزیابی تنوع ژنتیکی انواع گیاهان زراعی مورد استفاده قرار گرفته اند. در این آزمایش، تنوع ژنتیکی ۳۵ لاین و رقم جو، با استفاده از ۱۹ جفت آغازگر SSR و EST-SSR بررسی شد که در مجموع ۱۵۷ آلل چند شکل با میانگین ۸۵/۷ آلل به ازای هر جفت آغازگر تکثیر شد. کمترین تعداد آلل مربوط به نشانگر Bmag۵۸۱ با دو آلل و بیشترین آن مربوط به نشانگر Bmag۱۳۴ با ۱۵ آلل بود. میزان اطلاعات چند شکلی برای نشانگرهای مورد بررسی بین ۱۵/۰ تا ۸۹/۰ با میانگین ۶۹/۰ بود که بیشترین مقدار به نشانگر Ebmac۴۱۹ و کمترین آن به نشانگر Bmag۵۸۱ تعلق داشت. از نظر تنوع ژنی، دو نشانگر Bmag۵۸۱ و Ebmac۴۱۹ به ترتیب کمترین (۱۷/۰) و بیشترین (۹/۰) مقدار را داشتند. تجزیه خوشه ای براساس داده های مولکولی، ژنوتیپ ها را به پنج گروه منتسب کرد. بررسی درصد زنده مانی در مزرعه، میانگین درصد زنده مانی در آزمایشگاه ، LT۵۰ و تراوش یونی ژنوتیپ ها نشان داد که ژنوتیپ های گروه دو در مقایسه با سایر گروه ها از مقاومت به سرمای کمتری برخوردار بودند. نشانگرهای مورد استفاده در این آزمایش توانستند ژنوتیپ های بسیار حساس به سرما را از بقیه ژنوتیپ ها تفکیک کنند.

Barley, Cluster analysis, EST-SSR markers and Genetic diversity, تجزیه خوشه ای, تنوع ژنتیکی, جو و نشانگرهای EST-SSR.