مسعود رفیعی - مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی لرستان

به منظور بررسی اثر گیاهان مختلف پاییزه بر صفات مورفولوژیکی، عملکرد و اجزای عملکرد ذرت دانه ای هیبرید سینگل کراس ۵۰۰، آزمایشی سه ساله در مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی لرستان، ایستگاه سراب چنگائی خرم آباد طی سال های ۸۸-۱۳۸۵ انجام شد. این آزمایش در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در چهار تکرار اجرا شد. ذرت دانه ای به صورت کشت تابستانه پس از برداشت پنج گیاه زراعی پاییزه گندم، جو، شبدر، یونجه یکساله و کلزا کشت شد. نتایج نشان داد که شبدر، کلزا و یونجه یکساله در مقایسه با گندم و جو، از طریق افزایش میزان نیتروژن و پتاسیم و کاهش نسبت کربن به نیتروژن خاک موجب بهبود رشد و عملکرد ذرت شدند. بیشترین عملکرد دانه ذرت پس از شبدر (۷۷۶۹ کیلوگرم در هکتار) به دلیل بالاترین شاخص برداشت (۷/۴۱ درصد) و اجزای عملکرد دانه شامل تعداد دانه در ردیف (۹/۳۷ عدد)، تعداد ردیف در بلال (۸/۱۷ ردیف) و وزن هزار دانه (۹/۲۸۷ گرم) حاصل شد و کمترین عملکرد دانه ذرت پس از جو (۵۸۰۹ کیلوگرم در هکتار) ناشی از کمترین شاخص برداشت (۵/۳۶ درصد) و همچنین تعداد دانه در ردیف (۵/۳۶ عدد)، تعداد ردیف در بلال (۴/۱۷ ردیف) و وزن هزار دانه (۲/۲۴۱ گرم) پائین بدست آمد که تفاوت معنی داری با عملکرد دانه ذرت پس از گندم (۶۳۵۹ کیلوگرم در هکتار) نداشت. در مجموع، نتایج حاکی از برتری تولید دانه ذرت در کشت تابستانه به ترتیب پس از شبدر، یونجه یکساله، کلزا، گندم و جو در منطقه مورد آزمایش بود.

Annual medic, Berseem clover, Harvest index, Maize and Morphological traits, ذرت دانه ای, شاخص برداشت, شبدر برسیم, صفات مورفولوژیک و یونجه یکساله.