علیرضا کوچکی - دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد
سید محمد سیدی - دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد
مهدی جمشید عینی - دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد

به منظور مطالعه اثر سطوح آبیاری و کشت پر تراکم بر رفتار بنه های دختری و جذب فسفر در زعفران (Crocus sativus L.)، آزمایشی در دو سال زراعی ۱۳۹۲ و ۱۳۹۱ به صورت کرت های خرد شده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد اجرا شد. در این آزمایش، مقادیر آبیاری (۵۰، ۷۵ و ۱۰۰ درصد نیاز آبی زعفران) به عنوان عامل اصلی و سطوح کشت پر تراکم شامل ۱۰۰، ۲۰۰ و ۳۰۰ بنه در متر مربع همراه با شاهد (کشت ۵۰ بنه در متر مربع)، عامل فرعی بودند. بر اساس نتایج آزمایش کمترین تعداد بنه های دختری، عملکرد بنه های دختری و میزان جذب فسفر در کل بنه های دختری در نتیجه تراکم ۵۰ بنه در متر مربع و ۵۰ درصد آبیاری، به ترتیب ۱۷۸، ۴۵۰ و ۶۵/۰ گرم در متر مربع مشاهده شد. از سوی دیگر، بیشترین مقادیر شاخص های ذکر شده (۸۰۶، ۲۷۰۹ و ۳/۳ گرم در متر مربع) نیز در نتیجه تراکم کشت ۳۰۰ بنه در متر مربع و ۱۰۰ درصد آبیاری به دست آمد. در سال اول اجرای آزمایش، کاهش ۵۰ درصد آبیاری، نقشی در کاهش معنی دار تعداد گل، عملکرد گل تر و عملکرد کلاله خشک زعفران نداشت. با این وجود در سال دوم، کاهش آبیاری تا سطح ۵۰ درصد در مقایسه با شاهد (۱۰۰ درصد آبیاری) منجر به کاهش معنی دار تعداد گل، عملکرد گل تر و عملکرد کلاله خشک زعفران (به ترتیب تا ۱۹، ۲۸ و ۲۲ درصد) شد. با در نظر گرفتن ارزش اقتصادی بالای آب مصرفی در مناطق خشک و نیمه خشک کشور ، به نظر می رسد که برنامه آبیاری زعفران بر اساس ۷۵ درصد نیاز آبی گیاه می تواند برای اقلیم محل اجرای آزمایش منطقی و قابل توجیه باشد.

Corm density, Dry stigma yield, Irrigation, Phosphorus and Saffron, تراکم بنه, زعفران, عملکرد کلاله خشک, فسفر و نیاز آبی