الهام قلعه نویی - دانشجوی دکتری، گروه حشره شناسی کشاورزی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد ورامین-پیشوا، ورامین، ایران
سهراب ایمانی - استادیار، گروه حشره شناسی کشاورزی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات، تهران، ایران
ثمین صدیق - استادیار، گروه گیاه پزشکی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد ورامین-پیشوا، ورامین، ایران

سموم دفع آفات کشاورزی می­توانند اثرات مخربی بر روی محیط زیست و انسان­هایی که از محصولات به شکل تازه مصرف می­کنند، داشته باشند. دیازینون حشره کشی نیمه­سیستمک است که اثرات کنه­کشی و نماتد­کشی دارد و به صورت تنفسی، تماسی و گوارشی در کنترل آفات جونده و مکنده استفاده می­شود. اشعه ماوراء بنفش (UV) در گستره امواج الکترومغناطیسی است که طول موج کوتاه و انرژی بسیار زیادی داشته و برای انسان نامرئی است. اثرات مخرب UV در تمامی موجودات از باکتری­ها گرفته تا گیاهان و مهره­داران در خشکی و آب برای همه شناخته شده است. در این مطالعه با استفاده از این اشعه به­عنوان عامل تجزیه­کننده آفت­کش، میزان تخریب آفت­کش دیازینون مورد ارزیابی قرار گرفت. آزمایش در دو حالت اسپری روی میوه سیب و کاغذ صافی انجام و نمونه­های شاهد دور از نور آفتاب و نمونه­های تیمار در دوره­های زمانی مد نظر در معرض نور آفتاب قرار گرفتند. هر آزمایش در ۳ تکرار انجام شد. میزان تجزیه دیازینون در راکتور بیشتر از انرژی خورشیدی بود. به­طوری­که بیشترین میزان تجزیه بعد از ۳۰۰ دقیقه با متوسط ۶۰ و ۸۳ درصد به ترتیب در سولار و راکتور مشاهده گردید. تشعشعات UV نه تنها اثر تخریب کننده­ای بر دیازینون داشت، بلکه در ترکیب با سایر عوامل نیز تاثیر مهمی بر تجزیه دیازینون ایجاد شد.

دیازینون, اشعه ماوراء بنفش, سیب, راکتور