عیسی جبله - مدیر گروه گیاهپزشکی، جهاد دانشگاهی خراسان رضوی، موسسه آموزش عالی جهاد دانشگاهی کاشمر، کاشمر، ایران
الهام هوشمند - گروه گیاهپزشکی، جهاد دانشگاهی خراسان رضوی، موسسه آموزش عالی جهاد دانشگاهی کاشمر، کاشمر، ایران
حسین صادقی نامقی - گروه گیاهپزشکی دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد، ایران

مورچه­ها (Hymenoptera: Formicidae) حشراتی اجتماعی با بیش از ۱۲۰۰۰ گونه، ۳۶۵ جنس و ۲۷ زیر­خانواده می­باشند. این گروه یکی از موفق­ترین موجودات زنده ساکن بر روی زمین هستند که تاثیر بسیار مثبتی بر اکوسیستم خاک دارند. شناسایی گونه­های مورچه در مناطق کدکن و جلگه رخ، شهرستان تربت حیدریه با نمونه­برداری از تیر تا مهر ماه ۱۳۹۵ انجام شد. نمونه­ها ابتدا در آزمایشگاه با استفاده از کلید­های شناسایی در دسترس و خصوصیات مورفولوژیک مانند قطعات دهانی، شاخک­ها، درز­ها و مو­های بدن شناسایی شدند و سپس جهت تایید به کشور ترکیه فرستاده شد و توسط Nihat Aktac شناسایی نهایی انجام گرفت. در این پژوهش ۱۲ گونه متعلق به ۷ جنس از ۳ زیر خانواده جمع­آوری و شناسایی شدند. اسامی علمی گونه­ها به تفکیک زیر­خانواده و جنس به شرح زیر است: زیرخانواده Myrmicinae: Messor structor (Latreille, ۱۷۹۸); Messor ebeninus Santschi, ۱۹۲۷; Messor caducus (Victor, ۱۸۳۹); Monomorium kusnezowi Santsci, ۱۹۲۸;Crematogaster sordidula, Nylander و۱۸۴۹; Crematogaster subdentata Mayr, ۱۸۷۷ زیرخانواده Dolichoderinae: Tapinoma karavaievi Emery, ۱۹۲۵ زیرخانواده Formicinae: Cataglyphis aenescens (Nylander, ۱۸۴۹); Cataglyphis nodus (Brulle, ۱۸۳۳); Cataglyphis niger (Andree, ۱۸۸۱); Formica cunicularia Latreille, ۱۷۹۸; Lasius neglectus Van Loon, Boomsma and Andrasfalvy, ۱۹۹۰.

مورچه, بال غشائیان, کدکن, تربت حیدریه