ابوالفضل قنبری - University of Tabriz
میر اسدالله حجازی - University of Tabriz
محمد قنبری - University of Tabriz

چکیده ژئوتوریسم به معنای توریسم جغرافیایی است که به طور ضمنی بر ویژگی های زمین شناسی و ژئومورفولوژیکی به عنوان بستر کلیه ی فعالیت های انسانی و خصیصه های جغرافیایی تاکید دارد. از این رو رسالت ژئوتوریسم در مقایسه با انواع دیگر توریسم پایدار حفظ کاراکترهای جغرافیایی یک مکان است، به جای تمرکز بر یک بعد خاص از تجربه ی سفر مانند محیط، فرهنگ و...، ژئوتوریسم جنبه های گوناگونی از تجربه های یک سفر را شامل می شود. بنابراین ژئوتوریسم علاوه بر معرفی توان های صحیح از یک مکان ژئومورفولوژیکی برای جذب گردشگر، سعی در افزایش دانش توریست داشته و همراهی افراد محلی در فرایند بازدید از مکان های ژئومورفولوژیکی نیز باعث می شود که توریست از بازدید خود رضایت کامل داشته باشد و از طرف دیگر این سفر نهایت فایده را برای بهبود زندگی افراد محلی داشته باشد و در نهایت محیط به بهترین نحو و بدون هیچ گونه آسیبی مورد استفاده قرارگیرد. و هدف ژئوتوریسم در پایداری کل منطقه و حفظ خصوصیات جغرافیایی از مکانی که مورد بازدید قرار می گیرد متجلی می شود و منجر به تقویت و افزایش مکان های ژئومورفولوژیکی می شود که شامل محیط، میراث فرهنگی و رفاه ساکنان آن شده موجبات توسعه ی پایدار منطقه ی نمونه ی گردشگری را فراهم می سازد. با این رویکرد هدف از تحقیق حاضر ارزیابی تعدادی از ژئوسایت های موجود در روستای کندوان با استفاده از روش ارزش علمی و ارزش افزوده می باشد. این روستا از توابع شهرستان اسکو و در ۶۲ کیلومتری جنوب غرب شهر تبریز واقع شده است. روستای کندوان یکی از سه روستای صخره ای جهان می باشد با این امتیاز که هنوز روح زندگی در آن جاری است. روستای مذکور علی الرغم پتانسیل ژئوتوریستی به لحاظ واقع بودن در دامنه های غربی کوهستان سهند از منابع باستان شناختی و همچنین آب و هوایی و پدیده های ژئومورفولوژیکی نیز برخوردار است ولی هنوز دارای جایگاه مناسبی در داخل و خارج از کشور نیست. لذا در راستای اهداف پژوهش حاضر اطلاعات مورد نیاز از طریق منابع کتابخانه ای و عملیات میدانی جمع آوری شده است و با استفاده از روش ارزش علمی و ارزش افزوده مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. به طوری که در روش پژهشی مقاله ی حاضر ارزش اکولوژیکی، زیباشناختی، فرهنگی، ارزش اقتصادی و ارزش علمی ژئوسایت های مورد مطالعه به صورت کمی مورد بررسی قرار گرفت. نتایج حاصل از بررسی ها نشان می دهد که ارزش علمی ژئوسایت های موجود ارجحیت بالایی نسبت به ارزش افزوده در آنها می باشد و این مساله نشانگر عدم سرمایه گذاری های جهت یافته در ایجاد زیرساخت ها، معرفی پدیده های ژئوتوریستی و بی توجهی آژانس های داخلی برای برگزاری تورها در مناطق نمونه ی گردشگری است. همچنین مشخص شد که خانه های صخره ای از نظر ارزش افزوده و ارزش علمی نسبت به سایر ژئوسایت های موجود در ارجحیت بالایی هستند که از زیباشناختی و سطح جذابیت بالای خانه های صخره ا ی نشات می گیرد.

Keywords: Kandovan Village, Capabilities of Geo-tourism, Scientific Value Model, Value Added Model., روستای کندوان, توانمندی ژئوتوریسم, ژئوسایت, مدل ارزش علمی, مدل ارزش افزوده