امیرمحمد جعفری - مدرس، گروه روانشناسی، واحد صباشهر، دانشگاه آزاد اسلامی، صباشهر، ایران
فاطمه طالبی سیاوشانی - کارشناس ارشد روانشناسی بالینی، رواندرمانگر، مرکز لاسار، تهران، ایران

این پژوهش با هدف مقایسه اثربخشی رفتاردرمانی عقلانی- هیجانی و مصاحبه انگیزشی بر خودمهارگری در افراد دارای اختلال سوء مصرف مواد افیونی انجام شده است. طرح پژوهش، تمام آزمایشی از نوع پیش آزمون پس آزمون با گروه گواه بود. جامعه آماری شامل تمامی مردان دارای اختلال سوء مصرف مواد افیونی نسیم شهر بود که در سال ۱۳۹۷ به مراکز درمان سوءمصرف مواد در این شهر مراجعه می کردند. از بین آنها نمونه ای به حجم ۴۵ نفر با استفاده از روش نمونه گیری تصادفیخوشه ای انتخاب شد و به تصادف در دو گروه آزمایش و یک گروه کنترل جایدهی شدند. برای جمع آوری داده ها از پرسشنامهخودمهارگری تانجی (۲۰۰۴) استفاده شد. گروه آزمایشی اول به مدت ده جلسه ۵۰ دقیقه ای تحت درمان با رویکردرفتاردرمانی عقلانی هیجانی- الیس (۱۹۵۶) و گروه دوم تحت ده جلسه ۵۰ دقیقه ای درمان با مصاحبه انگیزشی میلر(۱۹۸۳) قرار گرفتند. اما گروه کنترل هیچ مداخله ای دریافت نکرد. نتایج تحلیل آزمون تحلیل کوواریانس چندمتغیری و تکمتغیری نشان داد که روش رفتاردرمانی عقلانی هیجانی بر خودمهارگری افراد دارای اختلال سوء مصرف مواد افیونی موثرتر از روش مصاحبه انگیزشی است (p<۰/۰۰۱). براساس یافته های حاصل می توان نتیجه گرفت که رفتاردرمانی عقلانی هیجانی بهدلیل تاثیر بر افکار، شناخت و باورهای منطقی در بهبود خودمهارگری افراد دارای اختلال سوء مصرف مواد افیونی موثرتر ازمصاحبه انگیزشی بوده است.

رفتاردرمانی عقلانی هیجانی، مصاحبه انگیزشی، خودمهارگری