فاطمه مشیری نیا - مربی مامایی، مرکزتحقیقات مراقبت های پرستاری ومامایی، دانشگاه علوم پزشکی شهید صدوقی یزد، یزد، ایران
بهجت خرسندی - دانشجوی دکتری مامایی، ، مرکزتحقیقات مراقبت های پرستاری ومامایی، دانشگاه علوم پزشکی شهید صدوقی یزد، یزد، ایران

مقدمه: بیماری کرونا یک بیماری واگیردار است که در دسامبر ۲۰۱۹ از ووهان چین شروع شد و به سرعت در مدت زمان کوتاهیجهانگیر شد. با توجه به نبود درمان قطعی برای این بیماری، رعایت اصول توصیه شده جهت پیشگیری و خود مراقبتی در کنترلاین بیماری از اهمیت بالایی برخوردار است. ولی بکارگیری این رفتارها از سوی افراد ممکن است چندان مطلوب نباشد. در چنینمواردی استفاده از تئوری ها و الگوهای تغییر رفتار برای درک و تبیین این موضوع که چرا عده ای به رفتارهای توصیه شده یبهداشتی عمل نمی کنند، توصیه شده است. یکی از این مدل ها، مدل اعتقاد بهداشتی است که به عنوان ابزاری ارزشمند در درکو تبیین رفتارهای بهداشتی کارایی دارد و بر روی نگرش و عقاید افراد (تغییر عادات) متمرکز است. هدف از این مطالعه بررسیرفتارهای خودمراقبتی در پیشگیری از کووید ۱۹ بر اساس مدل اعتقاد بهداشتی در شهر یزد در سال ۱۳۹۹ می باشد.مواد و روشها: مطالعه ی حاضر یک مطالعه توصیفی تحلیلی با هدف بررسی رفتارهای خودمراقبتی مردم شهر یزد در پیشگیری ازکووید ۱۹ بر اساس مدل اعتقاد بهداشتی است که بر روی ۳۰۰ نفر انجام شد. ابزار مورد استفاده پرسشنامه ای سه بخشی و محققساخته است. که بخش اول سوالات مربوط اطلاعات دموگرافیک، بخش دوم سوالت مربوط به حیطه های مدل اعتقاد بهداشتی وبخش سوم سوالات مربوط به رفتارهای خودمراقبتی پیشگیری کننده ار بیماری کرونا بود و پایایی آن با آلفای ۰.۷۵ تایید شد وروایی صوری آن با نظر اعضای هیئت علمی اصلاح و تایید شد. این پرسشنامه بر اساس سامانه اس ام اس به طور آنلاین در اختیارمردم شهر یزد قرار گرفت شماره ها با توجه به کد پستی مردم و به طور تصادفی از هر منطقه انتخاب شد. افراد شرکت کننده بااتصال به لینک سوالات را پاسخ داده و ارسال کردند.نتایج: نمره حساسیت درک شده، شدت درک شده، موانع درک شده و منافع درک شده و خود کارامدی درک شده به ترتیب ۲۶ ،%۱۳% ، ۲۵% ، ۹.۱% و ۲۰ % موارد مطلوب بود. بین حساسیت درک شده با شدت،منافع،موانع،خودکارامدی همبستگی مستقیم وجودداشت. یافته ها نشان داد بین منافع با موانع ،خودکارآمدی درک شده و رفتارخودمراقبتی و بین موانع درک شده و رفتارخود مراقبتیهمبستگی مستقیم و معناداری وجود دارد.نتیجه گیری: با توجه به یافته های این پژوهش به نظر می رسد صرف دادن آگاهی به به افراد در بحرانهایی مثل بحران فعلیکارساز نیست. و باید آموزشهایی عمیق تر که بر روی نگرش و باور افراد تاثیر گذار باشد مانند آموزشهای مبتنی بر مدلهای تغییررفتار برای افراد جامعه جهت پیشگیری از بروز بیماری کرونا کارایی بیشتری داشته باشد.

کووید ۱۹ ،مدل اعتقاد بهداشتی،خود مراقبتی