حاجی محمد خلیل زاد - Gorgan University of Agricultural Sciences and Natural Resoureces
تقی قورچی - Gorgan University of Agricultural Sciences and Natural Resoureces
بهروز دستار - Gorgan University of Agricultural Sciences and Natural Resoureces
عبدالحکیم توغدری - Gorgan University of Agricultural Sciences and Natural Resoureces

چکیده مبسوط مقدمه و هدف: کنجاله دانه­ کتان سرشار از موادمغذی مختلف به­ ویژه پروتئین ­خام و انرژی است و می­تواند به­ عنوان خوراک پروتئبنی برای حیوان استفاده شود. حدود ۳/۱۳ انرژی قابل­ هضم (مگاژول بر کیلوگرم براساس ماده­خشک) و ۳۲ تا ۳۷ درصد پروتئین­ خام دارد. دارای پروفایل اسیدآمینه متعادل و پروتئین تجزیه ­پذیر موثر شکمبه کمی دارد. علاوه بر این ، گزارش شده است که کنجاله دانه ­کتان دارای مقدار بیشتری فنول­ ها و فلانوئید نسبت به دانه­ های خود دارد. هم­چنین، فعالیت آنتی اکسیدانی بالایی از خود نشان می­دهد که برای رشد و سلامت حیوانات مفید است. این ویژگی­ ها در خوراک نشخوارکنندگان مطلوب است.  با این حال، مطالعات در مورد جایگزینی کنجاله پنبه دانه با کنجاله دانه کتان در میش محدود است. هدف از این آزمایش، بررسی اثرات جایگزینی کنجاله دانه کتان به ­جای کنجاله پنبه دانه بر فراسنجه ­های خون، فعالیت آنزیم های فیبرولتیک شکمبه ­ای و سیستم ایمنی در میش ­ها بود. مواد و روش ها: کنجاله کتان به­ جای کنجاله پنبه دانه در این تحقیق در سطوح صفر، ۳۳، ۶۶ و ۱۰۰ درصد استفاده شد. در این آزمایش از ۴ راس میش غیر آبستن  در قالب یک طرح مربع لاتین ۴×۴ در چهار دوره ۲۱ روزه استفاده شد. روزانه دو وعده خوراک در ساعات ۸ و ۱۶ در اختیار حیوانات قرار گرفت. خون­ گیری برای اندازه­ گیری فراسنجه­ های خون (گلوکز، تری گلیسیرید، نیتروژن اوره ای خون، کلسترول، HDL- کلسترول، LDL-کلسترول و VLDL-کلسترول و سیستم ایمنی (گلبول­ های سفید خون، لنفوسیت، منوسیت، گرانولوسایت، گلبول های قرمز خون، هموگلوبین، هماتوکریت، حجم متوسط هموگلوبین، وزن متوسط هموگلوبین، غلظت متوسط هموگلوبین در سلول، دامنه پراکندگی سلول قرمز، پلاکت ها، حجم متوسط پلاکت های، دامنه حجم پلاکت ها) در پایان دوره۲۱ روزه انجام شد. برای اندازه­ گیری فراسنجه ­های شکمبه ای (pH، نیتروژن آمونیاکی و آنزیم کربوکسی متیل سلولاز و میکروکریستالین سلولاز) در انتهای هر دوره روز ۲۰ از مایع شکمبه نمونه گیری شد. یافته ها: نتایج آزمایش نشان داد که با افزایش کنجاله دانه­ کتان به­جای کنجاله پنبه دانه مقدار نیتروژن اوره ای خون، کلسترول و HDL-کلسترول افزایش پیدا کرد (۰/۰۵>p). مقدار هموگلوبین بین تیمارها تفاوت معنی داری داشتند و بیشترین مقدار آن مربوط به تیمار ۱۰۰ درصد کنجاله کتان بود (۰/۰۵>p). فعالیت میکروکریستالین سلولاز با افزایش سطوح کنجاله دانه­ کتان در هر سه بخش فعالیت آنزیمی (داخل سلولی، خارج سلولی و وابسته به ذرات) به طور معنی دار کاهش پیدا کرد (۰/۰۵>p). نتیجه گیری: درمجموع نتایج حاصل از این آزمایش نشان داد کنجاله دانه­ کتان را به جای کنجاله پنبه دانه می ­توان تا ۱۰۰ درصد در جیره غذایی میش ­ها بدون تاثیر در سلامتی دام جایگزین کرد.

Blood parameters, Ewes, Enzymatic activity, Flax meal, Immune system, سیستم ایمنی, فراسنجه های خونی, فعالیت آنزیمی, کنجاله کتان, کنجاله پنبه ­دانه, میش