سعید پویه - دانشجوی دکتری حقوق جزا و جرمشناسی دانشگاه علوم قضایی و خدمات اداری

تهدید از جمله رفتارهایی میباشد که در حقوق کیفری ایران نقشهای متعددی را ایفا می کند. گاه صرف تهدید به تنهایی جرم دانسته شده، گاه تهدید مصداقی از معاونت در ارتکاب جرم است و در برخی موارد تهدید در قالب اکراه خود را نشان میدهد. وجه اشتراک تهدید در هر یک از جایگاه های مذکور این است که حق آزاد بودن انسان از هرگونه ترس و واهمه را مخدوش می سازد، اما تفاوت آن در هر یک از موقعیتهای فوق در چه میباشد؟ به عبارت دیگر، هنگامی که شخصی، فردی را تهدید میکند، در چه مواردی تهدیدکننده را به ارتکاب جرم مستقل تهدید مسئول میدانیم و در چه مواردی وی، معاون جرم محسوب میشودو در چه مواردی تهدید تهدیدکننده در قالب اکراه نمایان میشود. شناسایی هر یک از موارد مذکور از آن جهت اهمیت دارد که مسئولیت کیفری و مدنی تهدیدکننده در هر یک از موارد فوق متفاوت است. نکته دیگر آنکه آیا امکان تحقق تعدد بین موارد مذکور میباشد. بدیهی است در خصوص تهدید به عنوان معاونت و تهدید به عنوان اکراه امکان تحقق تعدد وجود ندارد؛ چرا که تهدید تهدیدکننده یا در قالب اکراه میباشد و یا در قالب معاونت و نمیتوان یک رفتار تهدیدآمیز راهمزمان به عنوان معاونت و اکراه در نظر گرفت. اما آیا بین تهدید به عنوان معاونت و اکراه از یک سو و تهدید به عنوان جرم مستقل از سوی دیگر میتوان قائل به وجود تعدد بود؟ در این مقاله با روش کتابخانه ای به گردآوری مطالب پرداخته خواهد شد و پس از تجزیه و تحلیل مواد قانونی و عقاید مختلف درخصوص موضوع، به پرسشهای فوق پاسخهایی داده خواهد شد.

تهدید، تهدید به عنوان اکراه، تهدید به عنوان معاونت، جرم مستقل تهدید