حسین ریحان - کارشناس ارشد حقوق جزا و جرم شناسی

نیروهای نظامی و انتظامی مسئول امنیت جامعه هستند و به عنوان ضابط دستگاه قضایی نقش مهمی در اجرای عدالت و احقاق حق دارند. ماموران انتظامی در راستای وظایف خود ممکن است مرتکب ایراد ضرب و جرح عمدی یا غیرعمدی نسبت به شهروندان شوند.هدف این پژوهش بررسی مسئولیت کیفری ماموران نظامی در جرم ایراد ضرب و جرح (با تاکید بر رویه قضایی) است. روش تحقیق توصیفی- تحلیلی است و با استفاده از منابع کتابخانهای اطلاعات جمع آوری گردیده است. نتایج بررسیها نشان داد بر طبق قانون مجازات اسلامی و قانون مجازات جرایم نیروهای مسلح و آرای وحدت رویه قضایی ماموران نظامی در جرم ایراد ضرب و جرح مسئولیت کیفری دارند و در صورت آسیب به شهروندان، به محکومیت جزایی و انتظامی محکوم میشوند. در قوانین موضوعه به تبعیت از مبانی شرعی نیز ایراد ضرب و جرح عمدی متهمان دارای ممنوعیت قانونی و مسئولیت کیفری و مدنی است. طبق قانون و آرای وحدت رویه میزان مسئولیت کیفری ماموران نظامی در ایراد ضرب و جرح شهروندان، به نحوه استفاده و به کارگیری سلاح بستگی دارد. اگر نحوه استفاده از سلاح مطابق قانون باشد مامورین مسئولیت کیفری در قبال ایراد ضرب و جرح ندارند و در صورت عدم رعایت قانون، مسئول هستند. همچنین میزان مسئولیت کیفری ماموران نظامی و انتظامی، در جرایم مشهود و غیرمشهود متفاوت است. در جرایم مشهود ماموران بدون مجوز قانونی میتوانند وارد عمل شوند. درحالیکه در جرایم غیرمشهود نیاز به مجوز قضایی است.

مسئولیت کیفری، ماموران نظامی، تیراندازی، جرم ایراد ضرب و جرح، رویه قضایی