پری علوی - دکترا، گروه معماری، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد زنجان، زنجان، ایران
اشکان خطیبی - دکترا، گروه معماری، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد زنجان، زنجان، ایران

در دهه های اخیر همزمان با رشد شتابان جمعیت، شهرنشینی نیز به عنوان یک پدیده جهانی، رشد بی سابقه ای داشته است. به طوری که بسیاری از روستاهای پیرامون شهرها تحت تاثیر قرار گرفته و گاهی این روستاها از سوی شهرها بلعیده شده و در گذر زمان به محدوده رسمی شهر ملحق می شوند. این مسئله، نه تنها بقائ سکونتگاه های روستایی را به مخاطره انداخته، بلکه مشکلات ناشی از آن دامنه سکونتگاه های شهری را نیز در برگرفته است. تحقیق حاضر با هدف شناسایی پیامدهای ناشی از الحاق سکونتگاه های روستایی پیرامون به شهر زنجان چه اثراتی در ابعاد پایداری توسعه روستایی داشته است؟ در این راستا با نظرسنجی از ساکنین سکونتگاه های شهر زنجان به بررسی آثار و نتایج الحاق این محدوده ها به حریم شهر در ابعاد اجتماعی، اقتصادی، محیطی، کالبدی و مدیریتی میپردازد. این تحقیق به لحاظ هدف کاربردی و ازنظر روش تحقیق، کیفی است. گردآوری داده ها با توجه به ماهیت مطالعه به صورت کتابخانه ای و میدانی و با ابزار پرسشنامه انجام پذیرفته است. جامعه آماری تحقیق، ساکنین سکونتگاه های شهر زنجان بوده و حجم نمونه به روش نمونه گیری غیر احتمالی برابر با ۳۸۱نفر تعیین شده است. کلیه محاسبات آماری در نرم افزار SPSS با استفاده از آزمون تی تک نمونه ای، انجام پذیرفته است. پایایی داده ها با استفاده از آزمون آلفای کرونباخ (۰/۸۲۴) تایید شده است. یافته های این تحقیق نشان میدهد طی دهه های گذشته پدیده خزش شهری و الحاق سکونتگاه های روستایی به شهر زنجان علاوه بر مشکلات مدیریتی موجب تضعیف بنیان های فعالیتی و اقتصادی، کاهش سرمایه اجتماعی روستاییان و افزایش قیمت اراضی شده است. البته در کنار تاثیرات منفی، به صورت محدود در بعد کالبدی موجب بهبود شرایط ساکنین سکونتگاه ها و بهبود وضعیت زیر ساخت های کالبدی، توسعه خدمات رسانی شهری، افزایش ساخت وساز در این محدوده ها شده است.

الحاق شهری، خزش شهری، توسعه پایدار روستایی، سکونتگاه های غیررسمی