عباس راهدان - دانشجوی دکتری آبخیزداری دانشگاه تهران
مژگان یاراحمدی - دانشجوی کارشناسی ارشد آبخیزداری دانشگاه تهران

حکمرانی نامناسب آب در دهه های گذشته باعث افزایش آسیب پذیری رژیم های حکمرانی در برابر وقایعی چون سیل وخشکسالی شده است. ازاین رو حکمرانی موفق در حوزه آبخیز رودخانه ها درگرو توانایی رژیم حکمرانی برای انطباق پذیری باعدم قطعیت ها و پیچیدگی های سیستم منابع آب است. پس از گسترش مفاهیم و سیاست های مدیریت یکپارچه منابع آب،تحقیقات مختلفی در مورد چگونگی اجرای این سیاست ها انجام شد؛ اما به علت نداشتن یکپارچگی مقایسه شیوه اثرگذاریآنها دشوار بود . نظریه مدیریت انطباقی ضمن تایید اصول IWRM با تمرکز روی اجزای سیستم حکمرانی و فرایندهایارتباط آنها با یکدیگر سعی در تعریف نظامی برای ایجاد تغییرات در نظام حکمرانی آب دارد، بنابراین این رویکرد تا حدزیادی نواقص رویکرد قبلی روا پوشش میدهد. در این مقاله ضمن معرفی این نظریه به بررسی ابعاد نظری آن پرداختهمیشود. سپس با بررسی چگونگی ارتباط این اجزا با یکدیگر به تحلیل مشخصات رژیم حکمرانی آب میپردازیم. مدیریتانطباقی بر اهمیت فرایند مدیریت تاکید بیشتری دارد تا روی اهداف؛ اما ادعا نمیکند که تنها توجه به فرایند کافی است.نگرش مدیریت انطباقی برخلاف رویکردهای قبلی به دنبال بهینه سازی کوتاهمدت یک هدف مانند سود کشاورزی نیست بلکهبه دنبال تاب آوری بلندمدت سیستم به عنوان یک مجموعه است.

نظام حکمرانی آب، مدیریت انطباقی، شرایط زمینه، فرآیند یادگیری