محسن آقایاری هیر - استادیار گروه آموزشی برنامه ریزی روستایی، دانشکده برنامه ریزی و علوم محیطی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران.
محمد ولائی - دکتری گروه آموزشی برنامه ریزی روستایی، دانشکده برنامه ریزی و علوم محیطی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران.

مقدمه:  فقر از دیرباز از بزرگترین مشکلات جوامع بشری بوده و واقعیتی اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و سیاسی است که و در حال حاضر نیز جامعه، علی­رغم تحولات بسیار عظیمی که در زمینه­های مختلف علوم روی داده، با آن روبرو می­باشد و از اصلی­ترین دغدغه­های برنامه­ریزان در مناطق روستایی در جهت نیل به توسعه پایدار به شمار می­رود.هدف پژوهش:  مهمترین هدف این پژوهش بررسی راهبردها کاهش فقر در روستاهای مناطق عشایری شهرستان باروق می­باشد. روش ­شناسی تحقیق: از نظر هدف کاربردی و از لحاظ ماهیت و روش توصیفی-تحلیلی و برای گردآوری داده­ها و اطلاعات از روش­های کتابخانه­ای و میدانی استفاده شد. در این پژوهش با انجام ۱۹ مصاحبه نیمه­ساختار یافته مهمترین قوت­ها، ضعف­ها، تهدید­ها و فرصت­های شهرستان باورق شناسایی و سپس برای وزن دهی و رتبه بندی به هر کدام از عوامل داخلی و خارجی در ماتریس SWOT از نظرات ۱۲ نفر و برای اولویت بندی نهایی راهبردها از نظرات ۱۷ نفر از جامعه آماری استفاده شد. برای تجزیه وتحلیل داده­ها و اطلاعات از تحلیل SWOT و ماتریس برنامه­ریزی راهبردی کمی (QSPM) استفاده گردید.  قلمروجغرافیایی پژوهش: قلمرو جغرافیایی این پژوهش شهرستان باروق از توابع استان آذربایجان غربی است.یافته ­ها و بحث: در شهرستان باروق راهبردهای سرمایه گذاری و توسعه صنایع پایین دست معدن و پتروشمی و برندسازی صنایع­دستی با میزان جذابیت ۷۱/۲ درصد، ایجاد و توسعه کسب و کارهای کوچک روستایی در بخش­های اقتصادی (خدماتی، کشاورزی، صنعتی) با میزان ۲۱/۲، توسعه گردشگری باروق با تاکید بر بوم­گردی با استفاده از تسهیلات دولتی و مشارکت بخش خصوصی با میزان ۱۱/۲ و تکمیل پروژه میانگذر میاندوآب به سرچم و در جهت توسعه گردشگری و دسترسی فضایی با میزان ۰۵/۲ درصد به­عنوان مهمترین راهبردها شناخته شدند.نتایج: نتایج نشان داد، توسعه صنایع پایین دست معدن و پتروشمی و برندسازی صنایع­دستی، ایجاد و توسعه کسب و کارهای کوچک، توسعه گردشگری با تاکید بر توسعه خانه­های بوم­گردی و ایجاد و توسعه کارگاه­های فرآوری محصولات دامی (لبنیاتی) و توسعه دامپروری مهمترین راهبردهای کاهش فقر در مناطق روستایی و عشایری شهرستان باروق به شمار می­روند.

فقر روستایی, مناطق عشایری, شهرستان باروق