محمد کشاورز - استادیار گروه ایران شناسی، دانشگاه ولی عصر (عج) رفسنجان

محمد قزوینی از اولین کسانی است که به دلیل همنشینی با ایران­شناسان و شرق­شناسان شناختی کافی و اصولی از علم ایران­شناسی به دست آورد. در ادامه راه، پی برد که ایران­شناسی باید به دست ایرانیان انجام شود. برای دستیابی به چنین هدفی علاوه بر روشن نمودن ماهیت ایران­شناسی غربی، پژوهشگران ایرانی را ترغیب نمود که خودشان وارد حیطه ایران­شناسی شوند.این پژوهش بر اساس روش جمع­آوری اطلاعات از کتابخانه ­ها و مراکز آرشیوی و با روش توصیفی- تحلیلی، بر آن است که به شرح مهم­ترین فعالیت­های علمی قزوینی در اروپا و ایران و نقش او در شکل­گیری ایران­شناسی ملی بپردازد. اشراف او بر تاریخ، فرهنگ و ادبیات ایران سبب تالیف و تحقیق و تصحیح آثار ارجمندی شد که می­توان از وی به عنوان اولین ایران­شناس ملی یاد کرد. چگونگی ارتباط قزوینی با بزرگترین شرق شناسان و ایران­شناسان، بررسی متون به روش انتقادی، چگونگی روش تصحیح متون، نسخه­شناسی، تلاش جهت تهیه عکس از نسخه­های مهم و نادر مربوط به  تاریخ و فرهنگ ایران زمین در کتابخانه­های شرق و غرب، بررسی مقدمه­نویسی و تعلیقه­ نویسی بر متون، پژوهش در منابع اولیه اسلامی و رجال­شناسی از مهم­ترین مولفه­ هایی هستند که در این مقاله مورد بررسی می­گیرند. در نتیجه فعالیت­های قزوینی زمینه ­های شکل­گیری ایران­شناسی در ایران به وجود می­آید و ایرانیان بسیاری به علم ایران­شناسی تمایل پیدا می­کنند.

محمد قزوینی, ایران شناسی, ایران شناسی ملی, ایران شناسان, شرق شناسان, رجال-شناسی