مرضیه مشعلیان - دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه بوعلی سینا، همدان، ایران.
لیلا هاشمیان - دانشیار زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه بوعلی سینا، همدان، ایران.

خرد مقوله ای است که علاقه به آن در حوزه روان شناسی به سرعت رو به فزونی است و در طول دو دهه گذشته، پژوهش­ های روان­شناسی پیرامون خرد به شدت از نظر کمیت رشد یافته است. مدل­ های علمی خرد و پژوهش­ های انجام گرفته در مورد ویژگی­ های خردمندان همگی بر وجود یک عامل شناختی و یک توازن فکری در همه خردمندان توافق دارند و ضعف و کاستی در هر یک از عوامل را منجر به رفتار بی­ خردانه می­ دانند. با وجود اینکه مفهوم خرد، خردمندی و خردمند واژه های شناخته شده در میان مردم فرهنگ های مختلف هستند و هر یک از افراد فرهنگ های مختلف براساس جهان بینی خود به توصیف خرد می­ پردازند، همچنان مشاهده می کنیم که بسیاری از افراد جوامع در مسائل سیاسی، اجتماعی، روان ­شناختی و به طور کلی در زندگی، مسیرهای نادرست را طی کرده و زمینه آسیب پذیری را برای خود و دیگران فراهم می­ کنند. تاریخ مملو از بی­ خردی رهبران است و انسان در حکومت بیش از هر رشته دیگر از فعالیت­ های بشری از خود بی­ کفایتی و بی­ خردی نشان داده است. پژوهش حاضر با هدف بررسی مولفه های کم خردی در شخصیت سلطان مسعود غزنوی، در تاریخ بیهقی و براساس نظریه سه بعدی خرد آردلت صورت گرفته است. این پژوهش براساس تحلیل محتوا و منابع کتابخانه­ ای و در چارچوب رویکرد کیفی انجام شده است و جامعه آماری آن کتاب «تاریخ بیهقی» می ­باشد که از طریق نمونه ­گیری هدفمند، شخصیت سلطان مسعود به عنوان فرد کم­خرد براساس نظریه خرد سه بعدی آردلت، برگزیده شده است.

خردمندی, کم خردی, نظریه خرد سه بعدی آردلت, تاریخ بیهقی, سلطان مسعود غزنوی