اعظم مهربان - گروه علوم و صنایع غذایی، واحد نیشابور، دانشگاه آزاد اسلامی، نیشابور، ایران
محسن وظیفه دوست - گروه علوم و صنایع غذایی، واحد نیشابور، دانشگاه آزاد اسلامی، نیشابور، ایران
زهره دیدار - گروه علوم و صنایع غذایی، واحد نیشابور، دانشگاه آزاد اسلامی ، نیشابور، ایران
محمد حسین حداد خداپرست - گروه علوم و صنایع غذایی، دانشکره کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران
معصومه مهربان سنگ آتش - گروه پژوهشی کیفیت و ایمنی، پژوهشکده علوم و فناوری مواد غذایی، جهاددانشگاهی مشهد

در این مطالعه شناسایی ترکیبات شیمیایی موجود در اسانس گیاه Salvia chorasanica به روش GC-MS انجام گرفت. سپس نانوامولسیون اسانس به روش اولتراسوند تهیه شد و پایداری اندازه ذرات آن در طی دو هفته نگهداری در دمای محیط توسط DLS مورد ارزیابی قرار گرفت. فعالیت ضدمیکروبی ماکروامولسیون و نانواموالسیون اسانس S. chorasanica علیه شش باکتری بیماری­زا و سه کپک­ عامل فساد غذایی به روش میکرودایلوشن بررسی شد. نتایج نشان داد اسانس مذکور دارای ۲۰ ترکیب شیمیایی مختلف بود. اندازه ذرات نانوامولسیون در طی دو هفته از ۸۳/۹۱ به ۶۱/۱۹۳ نانومتر افزایش یافت. فرم نانوامولسیون اسانس اثر ضدمیکروبی بیشتری در مقایسه با ماکروامولسیون آن علیه همه میکروارگانیسم­های مورد مطالعه داشت. همچنین اثرضدمیکروبی ماکروامولسیون و نانوامولسیون اسانس بر باکتری­های گرم مثبت بیشتر از گرم منفی بود. در بین باکتری­های بیماری­زا باکتری گرم مثبت Bacillus cereus بیشترین حساسیت را به نانوامولسیون اسانس نشان داد و دارای کمترین MIC،   µl/ml۱۲۵/۳  بود.  به علاوه،  MIC و MFC نانوامولسیون اسانس علیه هر سه کپک به ترتیب µl/ml ۲۵/۶ وµl/ml  ۵/۱۲ تعیین شد. بدین ترتیب غلظت موثره کمتری از اسانس در فرم نانوامولسیون برای کنترل میکروارگانسیم­های موادغذایی مورد نیاز خواهد بود و از اثرات سوء به کارگیری غلظت­های بالای اسانس جلوگیری می­شود.

Salvia chorassanica, اسانس, نانوامولسیون, فعالیت ضدباکتریایی, فعالیت ضدکپکی